Merkel heeft een overzichtelijke hoofdvraag: "Wie was deze vrouw?" Zo gesteld is dat wel een beetje komisch: Angela Merkel was 16 jaar lang hét gezicht van Duitsland. Vraag het aan de voorbijganger op de markt in Roosendaal en er is een grote kans dat mensen denken dat ze dat nog steeds is. Aan aandacht dus geen gebrek, maar echt kennen leer je de nogal afgemeten Angela Merkel niet heel snel. Wat dat betreft is de opdracht misschien moeilijker dan verwacht.
Zeker als Angela Merkel zelf niet deelneemt aan de documentaire. Dan ben je aangewezen op oude archiefbeelden, en grote namen als Hilary Clinton - het zijn voornamelijk Amerikanen - om toch een beeld te schetsen. Zo wordt het toch door een raam naar binnen kijken in plaats van binnen gelaten worden. Nog een probleem: Er is zo veel om te vertellen. Bijvoorbeeld over Merkels jeugd in het communistisch Oost-Duitsland, waar ze maar natuurkunde gaat studeren om minder te hoeven liegen ("Ook in Oost-Duitsland is 2 plus 2 nog steeds vier").
Of het verhaal dat Poetin Merkel bij een Staatsbezoek liet kennismaken met een grote hond, omdat hij wist dat ze daar bang voor was. Ook komt haar vluchtelingenbeleid ("Wir Schaffen das") aan bod, net als haar relatie met Trump en Obama en hoe het is om een vrouw te zijn in een mannenwereld. Dat is nooit oninteressant en dikwijls een tikje poëtisch door de documentaire geboetseerd. Het contrast tussen Merkels speech over de Berlijnse Muur en Trumps oproep juist een muur te bouwen, is erg mooi gedaan.
Sowieso laat de documentaire vaak de beelden voor zich spreken. De vraaggesprekken uit oude Duitse praatprogramma's bevatten vaak niet bijster veelzeggende vragen, maar je leert Merkel op een bepaalde manier toch kennen. Er wordt in stilte veel gefocust op de momenten tussen de momenten. Merkel die luistert naar een orkest dat een lied uit haar jeugd speelt, of Merkel die een moeilijke blik trekt als ze naar Trump moet luisteren. Het is soms net of we spioneren.
Dat spioneren gaat dan wel door een grote verrekijker die heel veel in focus moet houden. Zo wordt duidelijk dat de documentaire breedte boven diepte verkiest. Hoe kon Merkel zonder politieke ervaring doorstoten van 'Excuustruus' in het kabinet van Helmut Kohl naar kroonprinses van het CDU? De documentaire komt niet veel verder dan te zeggen dat ze ambitie had en dat anderen haar onderschatten. Wat zijn haar idealen? Die zou ze volgens de documentaire niet echt hebben, om zichzelf vervolgens tegen te spreken als het over haar dappere vluchtelingenbeleid gaat.
Opgroeien in de DDR betekende voor Merkel dat je voorzichtig moet zijn met je mening geven. Kennelijk wordt ze liever onder- dan overschat en blijft graag op de achtergrond. Merkel brengt haar naar de voorgrond en komt daarbij soms met verrassingen. Bijvoorbeeld de momenten waarop in archiefbeelden Merkel humor en openlijk emoties toont. Op andere momenten blijkt dat de gedachte-politie Merkels pantser wel heel sterk heeft gemaakt. Ze mag dan een hekel aan grenzen en aan muren hebben, maar deze blijft overeind.
Merkel is te zien bij 2Doc en NPO Start.
