De huizencrisis treft jongeren hard momenteel. Naast een schrijnend tekort aan studenten- en jongerenwoningen zijn de huren torenhoog. Je hoeft niet lang te zoeken naar artikelen over Amsterdamse prijzen van duizend euro per maand voor twintig vierkante meter. Voor wie dat niet kan betalen maar ook niet dakloos wil zijn, zit er soms niks anders op dan te kraken.
"Geen woning, geen kroning". Al in 1980, toen Beatrix werd gekroond, waren er massale protesten tegen de woningnood, ook wel bekend als het kroningsoproer. In die tijd was er net als nu een woningcrisis met talloze leegstaande panden. Het verschil met de jaren zeventig is dat kraken nu wettelijk verboden is, dus wie een gebouw kraakt is strafbaar.
Om deze problematiek onder de aandacht te brengen, namen activisten van actiegroep Pak Mokum Terug in 2021 bezit van een leegstaand hotel in de Marnixstraat. Ze knapten het vervallen gebouw flink op en transformeerden het tot een populaire jongerenplek. De documentaire Hotel Mokum vertelt in krap een half uur het verhaal van dit inmiddels iconische kraakpand.
Net als het onderwerp is deze documentaire behoorlijk activistisch. De film neemt samen met de krakers een vrij radicaal standpunt in. Dat is niet gek; jongeren zijn de dupe van slecht politiek beleid en het opportunisme van huisjesmelkers. Om mensen daadwerkelijk te overtuigen van je gelijk moet je echter niet alleen je standpunt verkondigen; je moet ook met goede argumenten komen.
Met een poëtische voice-over vertelt de docu de gebeurtenis na en maakt hij de problemen waartegen Pak Mokum Terug protesteert duidelijk. Dit is echter louter versiering; alle betrokkenen zijn overtuigd van hun gelijk, maar niemand komt met argumenten, oplossingen of een langetermijnvisie.
De voice-over vertelt op dramatische wijze dat de krakers niet hebben nagedacht over wat ze zouden doen na de bezetting. Het is een zeldzaam vleugje zelfkritiek, maar juist die kortzichtigheid blijft in de resterende negenentwintig minuten nagalmen.
Het mini-narratief bereikt een climax wanneer het hotel wordt ontruimd vanwege gebrekkige brandveiligheid. Daarop volgt een gesprek tussen een aantal activisten, over hoe verdrietig ze zijn over wat ze hebben verloren. Ook dit segment heeft niet de juiste impact, omdat er weinig moeite is gedaan om te laten zien hoe belangrijk het kraakpand voor ze was. De beelden laten een gezellige sfeer zien, maar alles blijft aan de oppervlakte.
Ondanks de gebreken is het verhaal van Hotel Mokum belangrijk om te vertellen, omdat het symbool staat voor een groot en urgent probleem. De nuance over de ontruiming ontbreekt weliswaar, maar het verslagen gevoel van de activisten is begrijpelijk. Toch had het de film gesierd als hij meer aandacht had besteed aan verschillende argumenten en perspectieven. De sterkste overtuigingen hebben namelijk diepgang.
