Regie: Garth Davis | Scenario: Garth Davis, Iain Reid | Cast: Saoirse Ronan (Hen), Paul Mescal (Junior), Aaron Pierre (Terrance), e.a. | Speelduur: 110 minuten | Jaar: 2023

In 2065 bevindt de aarde zich in een slechte staat: water en bewoonbare ruimte raken op. Mensen moeten uitwijken naar nederzettingen in de ruimte. Veel arbeid wordt overgenomen door zogenaamde 'menselijke vervangers': organische wezens, aangestuurd door AI. Het echtpaar Hen en Junior behoort tot de weinige stellen die nog niet naar de overbevolkte stad zijn getrokken, maar het op de familieboerderij probeert te rooien. Op een dag staat er een akelig vriendelijke vreemdeling voor de deur, die een verontrustend voorstel heeft. Of is het een dreigement?

Het is lastig om onbevangen naar een film met de premisse van Foe te kijken. Vergelijkingen met films als Blade Runner, Gattaca, Moon en Interstellar dringen zich meteen op. Foe haalt niet het niveau van zijn voorgangers, maar is toch een mooi menselijk drama in een toekomstige wereld. De zetten zijn enigszins voorspelbaar, maar dat maakt de uitvoering niet minder boeiend.

Want Foe draait om vraagstukken die inmiddels een subgenre op zich vormen en steeds interessanter worden naarmate de ontwikkelingen in onze echte wereld meer en meer samen komen met het fictieve. Hoe verhoudt (zelfbewuste) AI zich tot mensen van vlees en bloed? Wat zegt dat over ons menszijn? En wat zijn de ethische implicaties? Foe geeft daar redelijk genuanceerde antwoorden op en biedt genoeg stof tot nadenken na de aftiteling. Nogmaals, het is niet nieuw wat we van deze film meekrijgen, maar wel een mooie opfrisser.

In de eerste plaats is Foe een drama over de relatie tussen twee echtelieden, later uitgebreid met de bezoeker die duidelijk iets te verbergen heeft. We zien veel kleine situaties uit het dagelijks leven van Hen en Junior: liefdevolle momenten, gekibbel, onzekerheid en verlangen. Dit is geen sciencefiction met een grote S en een navenant budget, maar een verhaal over gewone mensen en hun dagelijkse beslommeringen. Hen en Junior zijn op elkaar aangewezen in een wereld die steeds dystopischer wordt. Ze worden gedwongen tot beslissingen die hun toekomst zullen vormen. Een toekomst van zekerheid of juist van verandering?

Saoirse Ronan is altijd een feest om naar te kijken en ook in Foe is ze de spil waar alles om draait. Ronan vangt met een subtiele gezichtsuitdrukking, een kleine stemmoderatie of een eenvoudig gebaar de aandacht. Haar personage Hen is een vrouw waarin veel tegenstrijdige emoties woelen en Ronan toont ze overtuigend. Geen wonder dat de Amerikaans-Ierse acteur in Oscarnominaties grossiert. Aaron Pierre (als de vreemdeling) en Paul Mescal (als de onevenwichtige Junior) geven goed weerwerk in de enige andere sprekende rollen, maar ze blijven duidelijk in de schaduw van hun beroemde(re) collega staan.

De ontwikkeling van plot en personage is wel aan de trage kant. De dialogen zijn vaak summier en bedachtzaam en niet iedereen maakt evenveel groei of afbraak door. Een tempoversnelling of een meer manifeste gebeurtenis hier en daar zou de film goed hebben gedaan, vooral voor de kijker met wat minder geduld. Nu blijft de catharsis erg lang uit, wat automatisch betekent dat de film ook wat korter had gekund. Een aantal scènes zijn eigenlijk overbodig, maar ze zijn allemaal wel erg sfeervol en mooi gefilmd.

De vormgeving van Foe is uitstekend; van de uitgestrekte omgevingen rond de boerderij tot de spaarzame sciencefictiontaferelen van een ruimtestation of een futuristische fabriek. Het kleurenpalet bestaat uit stemmige bruintinten en leidt niet af van het kleine, menselijke drama dat zich voor onze ogen afspeelt. Geen ruimteveldslagen of geavanceerde elektronica, maar gewone menselijke relaties en beslissingen staan centraal in deze blik op de toekomst.

Foe is te zien bij Prime Video.