Regie: Ryan Duffy | Speelduur: 70 minuten | Jaar: 2023

De recent verschenen Netflix-serie Quarterback illustreerde rijkelijk wie bij American Football-wedstrijden de belangrijkste speler in het veld is. Untold: Johnny Football laat zien dat de bijbehorende publieke aandacht ook zijn tol kan eisen. Medio 2012 was de ster van Johnny Manziel rijzende, maar de quarterback kon niet met zijn eigen doorbraak omgaan. Deze documentaire blikt op een oppervlakkige en formulematige manier terug op Manziels opkomst en ondergang in de NFL, de grootste Footballcompetitie ter wereld.

De beheerste manier waarop Manziel aan het begin van de documentaire zijn plek voor de camera inneemt, verraadt al dat zijn slechtste jaren inmiddels achter hem liggen. Untold: Johnny Football concentreert zich op de periode tussen 2012, het jaar waarin de quarterback tot meest waardevolle universiteitsspeler werd verkozen (en zo voorsorteerde op een professionele uitverkiezing), en 2015, het jaar waarin hij zijn laatste NFL-wedstrijd speelde. Dat 'Johnny Football' (concreter kan een bijnaam bijna niet worden) later nog een aantal jaar professioneel Football in Canada speelde, wordt überhaupt niet vermeld.

Regisseur Ryan Duffy laat er geen gras over groeien en introduceert snel de problemen waar Manziel vanaf zijn grote doorbraak mee worstelde. Nieuwsflitsen rond grensoverschrijdend gedrag en een verblijf in een afkickkliniek wekken een eerste indruk, waarop Manziel en zijn vroegere zakenpartners de rest vertellen: de quarterback kon slecht verwerken hoeveel aandacht er voor zijn NFL-prestaties was, ontwikkelde naar eigen zeggen 'bijna een alter ego' en viel voor de meest schadelijke verleidingen van de showbizzwereld. Drugstests werden voor zijn latere manager een haast onneembare horde.

Er is voor Manziel duidelijk genoeg om op terug te blikken, maar de beperkte opzet en de springerige montage van de documentaire zitten zijn verhaal in de weg. De hoofdpersoon is doorgaans maar kort aan het woord, omdat Duffy constant schakelt tussen de inmiddels 'herboren' Manziel, archiefbeelden met voice-overs en (al even beknopte) bijdrages van andere betrokkenen (waaronder Manziels ouders). Die aanpak zorgt ervoor dat de documentaire rap en eenvoudig wegkijkt, maar maakt de zwaarwegende dieptepunten van Johnny Footballs leven náást het veld een stuk minder invoelbaar.

In tegenstelling tot het ruim opgezette en contextrijke Quarterback (acht afleveringen) kan Untold: Johnnny Football ook niet echt imponeren met de gebruikte wedstrijdbeelden. Voor een American Football-documentaire heeft de film weinig tijd en aandacht over voor de sport zelf: ondanks het gebrek aan langere interviews lijkt alles er vooral aan gelegen om het verhaal van Manziels persoonlijke opkomst en ondergang zo pakkend mogelijk te vertellen.

Untold: Johnny Football doet in zijn tekortkomingen sterk denken aan het vorige week verschenen Untold: Jake Paul the Problem Child, en dat is ook niet zo vreemd: de twee films maken deel uit van dezelfde reeks sportdocumentaires. Ook in de film over YouTuber en bokser Jake Paul zorgen de springere montage en de beperkte, oppervlakkige opzet (beide titels duren ook niet langer dan zeventig minuten) voor een vluchtig eindresultaat. Het belangrijkste verschil is dat Johnny Football kalm zijn verhaal vertelt voor de camera, terwijl Jake Paul zich opzichtig met het productieproces bemoeit.

De vergelijking is ook relevant omdat de twee documentaires grotendeels over hetzelfde thema gaan: ze laten zien hoe gerichte beeldvorming rond een beroemdheid een carrière kunnen maken of breken. Bekeken vanuit dat perspectief is Untold: Johnny Football een schoolvoorbeeld van een zogenoemd 'opkomst en ondergang'-verhaal, waarvan we er met name in de sport- en showbizzwereld talloze terugvinden. Het had alleen gescheeld als deze versie van dat verhaal met wat meer focus en persoonlijke aandacht tot stand was gekomen.

Untold: Johnny Football is te zien bij Netflix.