Die Middag
Recensie

Die Middag (2023)

Zeer minimalistische en persoonlijke film is rijk aan poëzie en symboliek.

in Recensies
Leestijd: 2 min 32 sec
Regie: Nafiss Nia | Scenario: Nafiss Nia | Cast: Hoda Niku (Roya), Alin Wishka (Nassims broer) | Speelduur: 75 minuten | Jaar: 2023

Ruim twintig jaar geleden vluchtte Nafiss Nia van Iran naar Nederland, toen al met het idee om filmmaker te worden. Ze studeerde aan de filmacademie in Teheran en volgde aan de Nederlandse Filmacademie nog een opleiding tot scriptschrijver. Nu brengt ze eindelijk haar speelfilmdebuut Die Middag uit. Een zeer minimalistische en persoonlijke film die rijk is aan poëzie en symboliek.

De film draait maar om twee personages en speelt zich af op één plek. Roya is een uitgeprocedeerde vluchteling die het asielzoekerscentrum is ontvlucht om te voorkomen dat ze terug naar Iran wordt gestuurd. Ze klopt aan bij Nassim, in de hoop dat zij haar kan en wil helpen. Zij is immers de enige persoon van wie ze een adres heeft.

Ze treft een man aan die zegt de broer van Nassim te zijn, maar die weigert de deur voor haar open te doen. Roya besluit op de gang van het appartementencomplex te wachten tot Nassim thuiskomt. Ze heeft tenslotte geen andere optie; terug de straat op gaan is een te groot risico om gepakt worden.

Terwijl de deur op slot blijft, doet Roya haar best om toch een opening te vinden. Ze gaat het gesprek met de man aan, over onder andere hun thuisland, het leven in Nederland en het leren van een nieuwe taal. In Die Middag draait het ook vooral om taal en dit is een sterke kracht van de film. Het gesprek tussen Roya en de man achter de deur voltrekt zich in het Nederlands, Farsi en Engels.

De personages spreken de woorden soms uit alsof ze een gedicht voordragen. Niet gek, aangezien Nia zelf ook poëzie schrijft, maar ze weet het ook nog eens op een zeer passende manier in het spel te verwerken. De poëtische dialogen geven het ingetogen acteerwerk een gouden randje.

Roya en de man praten over hoe ze in het leven staan, wat voor beiden heel anders blijkt te zijn. Een verschil tussen een heldere dag en een sombere nacht. Dat de film zich maar op één locatie afspeelt, benadrukt hoe gevangen zowel Roya als de man zitten. Roya kan het appartement niet in, wat symbool staat voor dat ze Nederland niet in kan. De man kan zijn appartement niet uit, wat symbool staat voor hoe hij geen uitweg uit zijn situatie kan vinden.

Die Middag voelt als een toneelvoorstelling. Wat het simpele en toch zeer treffende concept net iets filmischer maakt, zijn de verschillende camerastandpunten die met momenten de personages observeren, zo niet bespieden. Dat maakt de situatie waarin ze verkeren nog beklemmender.

Een treffende taalobservatie vat de essentie van Die Middag perfect samen. Roya vertelt de man dat 'desalniettemin' haar favoriete Nederlandse woord is. "Zo'n lang woord met zo'n kleine betekenis" legt ze glimlachend uit. Het woord 'dood' daarentegen is een klein woord met een heel grote betekenis. En dat is precies wat Nia's speelfilmdebuut is. Een film van slechts vijfenzeventig minuten die zeer grote thema's bespreekt.