In 2015 overleed de Tadzjikistaanse regisseur Bakhtyar Khudojnazarov op negenenveertigjarige leeftijd. Hij liet een bescheiden oeuvre na van zes titels, veelal films over jonge mensen die aan het begin van hun leven staan. Zijn debuutfilm Bratan (1991) werd onlangs gerestaureerd, waardoor we nu van deze geestige en avontuurlijke lowbudgetfilm in zijn beste staat kunnen genieten.
Ze halen wat kattenkwaad uit en rennen vervolgens keihard weg voor de politie. Veel meer doen Farukh en zijn maten niet. Of het moet afgeven op zijn broertje Azamat zijn. Regelmatig levert hij commentaar op hoeveel hij eet en hij noemt hem steevast "bolletje". Van een pak slaag is hij ook niet vies.
Toch toont de zeventienjarige kwajongen af en toe zijn hart van goud en zijn onvoorwaardelijke broederliefde. Dat levert verterende scènes op. De niet-acteurs spelen hun personages heel puur. Zowel de broederlijke vijandelijkheid als vriendschap is voelbaar. Zeker als ze met elkaar opgescheept zitten op een goederentrein.
Ze woonden bij hun oma, maar reizen nu naar hun vader, in de hoop daar een fijne thuissituatie aan te treffen en een nieuw leven op te bouwen. Farukh beseft dat zijn huidige uitzicht op de toekomst vrij troosteloos is, Azamat is nog te jong en onbevangen om dat in te zien.
Tijdens de reis glijden beelden van een prachtig berg- en heuvellandschap voorbij. De tussenstops die ze onderweg maken, geven inzicht in het dagelijks leven van de bewoners van traditionele Tadzjikistaanse dorpen begin jaren negentig. Maar het zijn vooral de wat knullige scènes, zoals een race tegen een tractor of wanneer twee giechelende jongedames aan boord zijn gestapt, die Bratan tot een aandoenlijke, charmante film maken. Op sommige momenten druipt het ongemak van het scherm af, wat opnieuw heel puur aanvoelt.
Met zijn film bewees Khudojnazarov dat je met een klein budget nog steeds een prachtige film kunt maken. Het camerawerk is heel inventief; de zwevende beelden zouden tegenwoordig met een drone worden geschoten. Regelmatig zet de beladen gitaarmuziek de toon van de film en benadrukt tussen alle lolletjes en gekkigheid door de trieste situatie waarin de jongens zich bevinden.
Gaan de broers de rooskleurige toekomst tegemoet waarvan ze dromen? Je gunt het ze enorm, maar ondertussen weet je wel beter. Niet alleen plotmatig, maar ook met de kennis van nu, dat hen een burgeroorlog stond te wachten.
