In het groots opgezette, etnisch diverse Eternals worden maar liefst tien (!) nieuwe superhelden in één keer opgetrommeld en aan de kijker voorgesteld. Een bijzonder ambitieus project, maar is dit nou werkelijk de beloofde 'gamechanger' voor het Marvel Cinematic Universe?
Ajak, Thena, Ikaris, Kingo, Sersi en de anderen vechten tegen de zogeheten 'Deviants' die sinds jaar en dag een bedreiging vormen voor de mensheid en de Eternals zelf. Niet dat je daarvan veel merkt, want de CGI-monsters worden zonder veel slag of stoot verslagen door een team van helden met vrij generieke superkrachten: de een schiet lasers uit z'n ogen, de ander lichtstralen uit z'n vingertoppen. Soit.
Maar haak vooral niet te vroeg af. Eternals heeft even de tijd nodig om op stoom te komen, omdat het ritme een beetje anders is dan je gewend bent van Marvel. De film beslaat een periode van om en nabij de zevenduizend jaar en hopt vrolijk heen en weer tussen verschillende tijdvakken (bijvoorbeeld van 5.000 voor Christus naar 2021) en verschillende plaatsen (bijvoorbeeld van Babylon naar Londen).
De film opent à la Star Wars met een lap tekst die over het scherm rolt ('In the beginning...') en zo komen we te weten dat de Eternals inderdaad al sinds de schepping van hemel en aarde ronddolen in het universum. Uiteraard roept dat meteen een essentiële vraag op, want waarom kwamen deze oersuperhelden niet in actie toen Thanos besloot om met zijn vingerknip de helft van de wereldbevolking te elimineren? Het antwoord is kinderlijk eenvoudig: de Eternals mochten zich niet in het menselijke strijdgewoel mengen.
Hoewel de zaak daarmee in eerste instantie een beetje al te gemakkelijk lijkt te worden afgedaan, ontrolt zich in Eternals gaandeweg een theologische hoofdbreker die best aardig aansluit bij al het voorgaande. Arishem, een godheid met zes ogen en een lichaam van kosmische omvang, heeft namelijk zijn eigen plannen met het universum, maar het zou zonde zijn om te verklappen hoe de Eternals precies in dat plaatje passen. Indrukwekkend is hij wel, die Arishem, vooral op een IMAX-scherm.
Dit is Marvel op de postmoderne toer. Bijbelse, Babylonische en Griekse (scheppings)mythes worden door elkaar gehusseld en op één hoop gegooid met plat Bollywood-entertainment. Grenzen tussen vermeende 'hoge' en 'lage' kunst worden op die manier systematisch afgebroken. En ook diversiteit speelt een belangrijke rol in deze superheldenfilm. De eerste seksscène in het Marvel-universum is nu een feit, net als de eerste kus tussen twee homoseksuele mannen die tevens een kind opvoeden.
Schokkend is het allemaal niet, maar soms leidt het wel een beetje af. Je zou die bonte mengelmoes van culturele uitingen en diversiteit maar al te gemakkelijk kunnen verwarren met een diepgaand verhaal, maar dat zou in dit geval een foute uitleg zijn. In de kern volgt Eternals namelijk gewoon een standaard Marvel-formule die naar een soort Wrath of the Titans-einde voert. Verplichte heldendaden passeren, maar ook de nodige traantjes worden geplengd. Weinig verrassing hier.
Jammer, want met de Chinees-Amerikaanse filmmaakster Chloé Zhao aan het roer zou je toch wat anders verwachten. In haar vorige films The Rider (2017) en Nomadland (2020) hanteerde ze een documentaire-achtige filmstijl om gemarginaliseerde groepen in de samenleving onder de aandacht te brengen: mannen die niet voldoen aan het macho-ideaal bijvoorbeeld, of arme mensen die noodgedwongen als nomaden door hun eigen land zwerven.
Zhao's eigenzinnige manier van filmen is ditmaal echter nergens terug te vinden. Behalve dan in de schaarse shots van Mesopotamiërs die op een grasvlakte staan, met een laaghangende zon aan de horizon, maar dan heb je het ook wel gehad. Eternals is geen totale mislukking geworden, maar ook zeker niet de 'gamechanger' die ons zo beloofd werd. De eerste Marvel-arthousefilm moet nog steeds gemaakt worden.
