White Riot
Recensie

White Riot (2019)

Levendige documentaire over racisme en Rock Against Racism eind jaren zeventig is nog heel actueel.

in Recensies
Leestijd: 2 min 36 sec
Regie: Rubika Shah | Scenario: Rubika Shah & Edward Gibbs | Cast: Red Saunders, Roger Huddle, Jo Wreford, Tom Robinson, Sham 69, The Clash, Misty in Roots, Steel Pulse (als zichzelf) e.a. | Speelduur: 80 minuten | Jaar: 2019

De opkomst van een nieuwe beweging die flirt met fascisme, zich uitspreekt tegen immigranten, racistische tradities nieuw leven in blaast, leugens verspreidt en de politiek in gaat. Een (multiraciale) beweging die daartegen in opstand komt, ondanks de bedreigingen, beschimpingen en autoriteiten die zij op haar pad tegenkomt. White Riot gaat over het Verenigd Koninkrijk eind jaren zeventig, maar zou zo over het Verenigd Koninkrijk of Nederland anno nu kunnen gaan. White Riot is alleen al als tijdsbeeld een sterke documentaire vol heerlijke muziek, maar daarnaast ook nog eens pijnlijk actueel.

In 1976 steunde Eric Clapton in een dronken bui Enoch Powell, een rechtse, racistische politicus. De rocker, die zijn carrière dankte aan het spelen van bluesmuziek en wiens grootste hit een reggaecover was, zei zelf dat zwarte mensen het grootste probleem van Groot-Brittannië waren. Ondertussen sprak David Bowie tussen het coke snuiven zijn bewondering uit voor fascisme en Hitler (hoewel hij zich daar later voor verontschuldigde en alles introk), en zei de net naar Los Angeles verhuisde Britse Rod Stewart dat immigranten uit het Verenigd Koninkrijk gestuurd zouden moeten worden.

Genoeg reden voor Red Saunders en een groep vrouwen en mannen om hem heen om Rock Against Racism op te richten, nadat hun voormalige helden zo van hun voetstuk waren gevallen. Zij wilden de Britse samenleving niet laten overnemen door opkomende partijen zoals het National Front. Deze witte beweging schoof alle problemen van de Britten af op (met name niet-witte) immigranten. Naast demonstraties vol nazi-symboliek vormden zij knokgroepen om iedereen met een andere huidskleur lastig te vallen of erger. Van het regelmatig poep door de brievenbus gooien tot moord.

In de ogen van Saunders en co. was muziek juist wat ons als mensen verbindt en samenbrengt. Rock Against Racism begon in de vorm van een (fan)zine, maar al snel werden er concerten georganiseerd. Als het even kon met zwarte en witte bands op het programma. Van reggaebands zoals Steel Pulse en Misty in Roots tot punkbands zoals The Clash, de Tom Robinson Band en Sham '69. Van kleine optredens in pubs werkte men toe naar grotere concerten. Dat leidde tot een manifestatie in april 1978, die begon als een protestmars in Londen naar Victoria Park, en eindigde in een samenkomst van honderdduizend mensen deze bands zagen spelen.

Het concert voelt als een triomf van protest en muziek over racisme en onmenselijkheid. Dat geeft hoop nadat in tachtig minuten zorgvuldig is blootgelegd hoeveel fysieke en mentale narigheid niet-witte mensen over zich heen kregen. Niet alleen van de rechtse racisten en hypocriete rocksterren, maar ook van de politie, die tijdens confrontaties de kant van het National Front kiezen en het onveilig maken voor niet-witte mensen om over straat te gaan zonder zomaar opgepakt te worden. Hoewel het National Front de politieke strijd destijds verloor en de muziek heel erg van zijn tijd is, is White Riot tegelijk heel actueel. Zoals de aftiteling begint: de strijd is nog lang niet gestreden.