Eden is een slavin op een katoenplantage die met extra harde hand wordt gerund door het Geconfedereerde leger. Veronica is een activistische socioloog en schrijfster die racisme bevecht in het Amerika van nu. Beiden worden gespeeld door Janelle Monáe, de veelal bekroonde zangeres die ook al te zien was in filmtoppers zoals Moonlight en Hidden Figures. Dit is haar eerste hoofdrol. Lukt het haar om van deze twee personages één geheel te maken in het zeer intrigerende Antebellum? Wed maar dat haar dat lukt.
De film is opgedeeld in drie segmenten: toen, nu en het slotstuk waarin de beide periodes op een zekere manier met elkaar vervlochten raken. Maar hoe en wat kan omwille van de filmbeleving even beter in het midden worden gelaten. Ook het genre is lastig bespreekbaar. Is dit horror? De marketingcampagne doet helemaal denken van wel, maar psychologische thriller is misschien beter op zijn plek. Als je volledig wilt zijn, kun je spreken van een mysterie, met elementen van historisch drama, sociaal-realisme en een vleugje kitsch. En inderdaad, een aantal elementen horror.
Maar het grootste onbehagen zit 'm eigenlijk in de beleving van het zuiden van de Verenigde Staten, door de ogen van zwarte Amerikanen. Het eerste deel van de film doet wat dat betreft niet veel onder voor 12 Years a Slave, vooral als het gaat om de psychologische dimensie van tot slaaf gemaakt zijn. En in dat tweede deel, in het hier en nu, is die notie bijna helemaal weg. Veronica heeft het gelijk aan haar zijde, racisme is niet weg, maar hoe dat in elkaar steekt wordt vooral gezegd en slechts nog mondjesmaat getoond.
Regisseurs Bush en Renz blinken wel uit in ambitie. Ze pakken een ingewikkeld idee, en bijten zich vast in het moeilijkst verteerbare deel daarvan. En dan pakken ze ook op technisch vlak de stier flink bij de horens. Alleen al het lange openingsshot op de plantage, waar de camera zorgvuldig door een wrang tafereel van het dagelijkse slavernijleven zweeft, om te eindigen bij de bestraffing van twee ongelukkigen die tijdens hun vlucht zijn gepakt. Het is een statement: dit is niet zomaar de eerste de beste film. Het is dan extra jammer wanneer sommige stukken niet helemaal lekker landen.
Het grootste wringpunt is dat Antebellum ook de kritiek voedt die je kunt hebben op de centrale boodschap. Want het hedendaagse deel toont Veronica als een succesvolle zwarte vrouw, wier krachtige optreden zo zijn vruchten heeft afgeworpen. Je zou kunnen zeggen dat ze het helemaal zo slecht niet heeft, in vergelijking met de slaven van wie ze afstamt. Want ze heeft toch kansen? En die kon ze toch benutten? Het doet af aan het punt dat de uitwassen van slavernij juist helemaal nog niet zo goed zijn uitgewist. En hoe sterk de onthulling in het laatste stuk dat ook probeert recht te timmeren, halverwege is al te veel schade aangericht.
De film is waarschijnlijk vooral teleurstellend voor kijkers die te hard rekenen op een conventionele horrorfilm. Het helpt wat dat betreft ook niet dat er zo vaak - in promotiemateriaal en in de media, deze recensie incluis een link wordt gelegd met Get Out. Je zou kunnen zeggen dat deze film alles nog eens dunnetjes overdoet wat Jordan Peeles moderne meesterwerkje op een geraffineerdere manier deed. Er is in deze vertelling alleen veel minder speelsheid aanwezig, en minder subtiliteit. Maar wat Antebellum goed doet, doet het ook wel écht meer dan prima. En vooral Monáe laat zien dat ze klaar is voor het grote werk.
