Regie: Edward Berger | Scenario: Edward Berger, Lesley Paterson, Ian Stokell | Cast: Felix Kammerer (Paul Baümer), Albrecht Schuch (Stanislaus Katczinsky), Aaron Hilmer (Albert Kropp), Edin Hasanovic (Tjaden Stackfleet), Daniel Brühl (Matthias Erzberger), e.a. | Speelduur: 148 minuten | Jaar: 2022

De opening van Im Westen Nichts Neues laat er geen twijfel over bestaan dat deze film een rauw verhaal over de Eerste Wereldoorlog opdient en dat de kijker de komende twee uur niets vrolijks hoeft te verwachten. De scène toont hoe de soldaten in de loopgraven weinig meer zijn dan kanonnenvoer. Qua onverbloemde stijl en het niveau van angstwekkende gruwelijkheid doet het denken aan de opening van oorlogsklassieker Saving Private Ryan.

Dit is de derde filmbewerking van Erich Maria Remarques veelgeprezen oorlogsverslag met dezelfde titel. Al in 1930 kwam de eerste versie uit, die twee Oscars wist binnen te slepen. In 1979 volgde een minder hooggeprezen televisiefilm. Inmiddels zijn we weer een paar decennia verder en spreekt zijn boek, dat Remarques baseerde op zijn eigen oorlogservaringen, nog steeds tot de verbeelding.

Deze reïncarnatie heeft een eigen vingerafdruk. Met cinematografische flair en indringende score, die meer doet denken aan het dreunen van oorlogsgeweld dan van muziek, is de film er een van zijn tijd. Toch is die niet onderscheidend genoeg, want de beelden vervloeien met die van eerdere oorlogsfilms. De doodse blikken, het leed en het gevoel te vechten tegen de bierkaai stompt na verloop van wat af. Waar de rauwheid aan het begin de kijker wakker schudt, wordt het later te veel een herhaling van zetten en komen enkele oorlogsclichés om de hoek kijken.

Gelukkig drijft Im Westen Nichts Neues zeker niet alleen op zijn filmische aspecten, maar is daarnaast de cast van grote kwaliteit. Van oudgediende Daniel Brühl tot de hard aan de weg timmerende Albrecht Schuch en bijna complete nieuweling Felix Kammerer als hoofdrolspeler; elk van hen zet zijn rol met verve neer. Ook bij de wat dramatischere wendingen aan het einde weten zij de karakters nooit te laten vervallen tot stereotypische slachtoffers van de oorlog.

Wel moet gezegd dat de acteurs echt uitblinken in de kleinere scènes zoals wanneer Schuchs Kat een brief van zijn geliefde voor laat lezen door Kammerers Paul. Tijdens het voorlezen veranderen hun gezichtsuitdrukkingen al naar gelang de emoties. Na afloop heeft hun kameraadschap zich verder verdiept. Deze momenten maken daarmee veel meer indruk dan de grote gevechtsscènes.

Im Westen Nichts Neues is een geslaagd prestigeproject, waarmee het niet verrassend is dat dit de Duitse Oscarinzending van dit jaar is. Tegelijkertijd is het ook de veilige keuze en roept het de vraag op wat dit drama werkelijk toevoegt aan eerdere meesterwerken. Te goed gemaakt om het een dertien-in-een-dozijn-film te noemen, maar niet bijzonder genoeg om zich te verheffen boven eerdere verbeeldingen van de uitzichtloosheid en zinloosheid van oorlog.

Im Westen Nichts Neues is te zien bij Netflix.