Another Day of Life
Recensie

Another Day of Life (2018)

Veel journalistieke ethiek in deze geanimeerde reconstructie van de ervaringen van oorlogscorrespondent Kapuscinski in Angola.

in Recensies
Leestijd: 2 min 53 sec
Regie: Raúl de la Fuente & Damian Nenow | Cast: Miroslaw Haniszewski (Ryszard Kapuscinski), Vergil J. Smith (Queiroz / Luis Alberto / Nelson), Tomasz Zietek (Farrusco), Olga Boladz (Carlota / Dona Cartagina) e.a. | Speelduur: 85 minuten | Jaar: 2018

Voor de vermaarde Poolse journalist Ryszard Kapuscinski was de burgeroorlog in Angola een surrealistische, koortsachtige en intense ervaring. Althans, dat maakte hij ervan in zijn lyrische verslag van de bittere onafhankelijkheidsstrijd. In de documentaire Another Day of Life proberen de heren De la Fuente en Nenow zijn beleving en subjectieve, magisch-realistische stijl weer te geven via animatiesequenties, afgewisseld met traditionele pratende hoofden van mensen die terugblikken op hun aandeel in het verhaal van Kapuscinski.

Kapuscinski overleed in 2007, waardoor hij alleen aan het woord komt via zijn geschreven werk. Kapuscinski was een oorlogscorrespondent die tijdens zijn journalistieke carrière zevenentwintig revoluties meemaakte, veertig keer gevangen werd gezet en vier keer ter dood werd veroordeeld. Als correspondent van een Pools persbureau was hij vooral actief in Afrika. Toen in 1975 een burgeroorlog uitbrak in Angola, kort nadat het land onafhankelijk was geworden na koloniale overheersing van Portugal, was Kapuscinski de enige buitenlandse reporter ter plekke.

Aan hem dus de taak om de buitenwereld te vertellen wat er in Angola aan de hand is. Kapuscinski reist het oorlogsgebied in op zoek naar interessante mensen die betrokken zijn bij het losgebarsten conflict tussen de twee rivaliserende partijen. Hij ontmoet de charismatische guerrillastrijdster Carlotta en raakt geobsedeerd door Comandate Farrusco, een Portugese soldaat die besluit tegen zijn vaderland en voor de vrijheid van Angola te vechten. Het wordt Kapuscinski's 'missie' om hem te vinden, want hij zal weten hoe de zaken ervoor staan.

Gaandeweg wordt duidelijk dat de twee strijdende partijen, die elkaar met bruut geweld afslachten, verzeild zijn geraakt in de internationale Koude Oorlog. Zuid-Afrika, de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie en Cuba bemoeien zich ermee, vanuit belangen die niks te maken met de idealen en ideeën over zelfbeschikking van de Angolezen. Hierdoor komt Kapuscinski voor een morele keuze te staan: als hij aan zijn Poolse baas rapporteert wat er gaande is, zou hij de oorlog wel eens negatief kunnen beïnvloeden met desastreuze gevolgen voor de mensen met wie hij bevriend is geraakt en voor de partij waar zijn sympathieën liggen.

Wat is de taak van de journalist in zo'n situatie? Wat is zijn verantwoordelijkheid? Gaat het om de zuivere waarheid op ieder moment? Is neutraliteit het hoogste goed van de journalistiek? Maar wat als dat mogelijk meer mensenlevens zal kosten dan als je feiten achterhoudt of iets verdraait? En wat als dat mensen zijn die je kent?

De ethiek van de journalistiek staat uiteindelijk centraal in Another Day of Life, te midden van de gestileerde animatie waarmee Kapuscinski's verslag van de burgeroorlog van Angola wordt gevisualiseerd. Animaties die aan de ene kant zijn schrijfstijl mooi weergeven, maar aan de andere kant ook het verschrikkelijke geweld dat hij beschrijft makkelijker maken om naar te kijken. Het draait meer om Kapuscinski's verslag dan om het verhaal van Angola en het leed van de bevolking. Dat wringt, want de filmmakers lijken ook aandacht te willen geven aan een in het westen haast vergeten conflict. Ze trappen in de val van menig Hollywoodfilm, waarin de blanke Europeaan de held is. Zijn morele keuze hoe de Afrikaanse burgers en vrijheidsstrijders het beste zijn te helpen - hoe interessant die kwestie ook is - is belangrijker dan de keuzes van de Afrikanen zelf, die tot een bijrol in hun eigen verhaal worden gereduceerd.