Catacombe
Recensie

Catacombe (2018)

Diepgeworteld drama over de psychologische en sociale teloorgang van een profvoetballer.

in Recensies
Leestijd: 2 min 32 sec
Regie: Victor D. Ponten | Cast: Willem de Bruin (Jermaine Slagter), Kevin Janssens (Kevin van Looy), Liliana de Vries (Naomi), e.a. | Speelduur: 92 minuten | Jaar: 2018

"Football is a global industry worth €20 billion a year. 80% of all salaries are earned by 10% of all football players. This story is not about that 10%". Met deze woorden opent Catacombe. Dit verhaal gaat over de andere kant, over Jermaine Slagter met rugnummer 22 en vaste rechtsback van profclub FC Barkas. Slagter is een kind van de club, maar zijn échte sport beoefent hij in casino's. Verblind door de neonverlichte gokautomaten verliest Slagter langzaamaan de controle over zijn geld en zijn leven.

Duister is de situatie van de uitgerangeerde verdediger. Slagter nam normaliter het gehele team op sleeptouw en was altijd onmisbaar voor de club FC Barkas (vernoemd naar generaal Hannibal Barkas die tweehonderd jaar voor Christus tegen de Romeinen vocht). Nu maakt Slagter geen zekere indruk meer, al helemaal niet met opkomend jong voetbaltalent in zijn kielzog. Zijn vechtlust loopt leeg en zijn persoonlijke problemen stapelen zich op.

Duister is ook de aanpak van regisseur Victor D. Ponten. Nauwelijks nemen we afstand van Slagter en zijn grimmige situatie. De camera volgt Slagters misère op de voet; om uiting te geven aan zijn innerlijke toestand. En dat lukt, want Slagter wordt onderdeel van de troosteloze omgevingen waar hij doorheen dwaalt: de lange wandelgangen, de trieste parkeerplaatsen en de ongezellige casino's waar hij zielloos onderuitgezakt zijn geld verbrast. Niks geen lachend groepje dertigers die gezellig 'een gokje wagen', zoals de advertentieposters en reclames ons doen geloven. Nee, enkel zonderlingen die zich gehypnotiseerd laten leiden door de ongrijpbare ritmes van hun gokkasten.

Slagter zwerft eindeloos rond in zijn eigen cirkel en is altijd alleen, nooit samen of gelukkig. Bezoekjes aan zijn oude gezinnetje zijn eerder formeel dan vanzelfsprekend. Een drastische ommekeer is daarom noodzakelijk. In een ietwat gekunsteld summum neemt Slagter een allerlaatste gok en verhoogt hij zijn inzet, ondanks zijn schulden. Gekweld, maar standvastig, want alleen op deze manier kan hij al het gedonder voor eens en voor altijd achter zich laten. Gelijkspelen is geen optie, het is erop of eronder.

Het rauwe portret wordt zonder meer gedragen door het spel van Willem de Bruin. Ooit ongeremd als een bekende Nederlandse rapper, nu solide en beheerst als acteur die zijn personage vol mentale worstelingen knap gestalte geeft. Onderdrukt en ingetogen geeft hij niet te veel van Slagters innerlijke wervelwind bloot; die kennen we wel, maar die zien we niet. Zijn centrale rol eist verreweg de meeste energie van de film op, wat ten koste gaat van sommige andere personages die hierdoor gereduceerd worden tot afstandelijke typetjes die het onheilspellende drama dramatisch maken. Slagter blijft daarom zonder twijfel de belangrijkste speler in Catacombe.

Slagters ondergang wordt alsmaar tastbaarder. Zelfs overdag is zijn leven donker. Geheel synchroon met deze stemming zijn de treffende geluids- en beeldcomposities die voortdurend actief aanwezig zijn. Catacombe is een diepgeworteld drama over de psychologische en sociale teloorgang van een profvoetballer. Over iemands zwarte ziel die we zonder dit cinematografische vergrootglas nooit zouden zien.