Jeune Femme
Recensie

Jeune Femme (2017)

Intens en energiek portret van een jonge vrouwelijke antiheld in Parijs vindt poëzie en zeggingskracht in haar tragische dilemma's.

in Recensies
Leestijd: 4 min 8 sec
Regie: Léonor Serraille | Cast: Laetitia Dosch (Paula), Souleymane Seye Ndiaye (Ousmane), Grégoire Monsaingeon (Joachim), Léonie Simaga (Yuki), Nathalie Richard (Paula's moeder), Erika Sainte (Lila's moeder), e.a. | Speelduur: 97 minuten | Jaar: 2017

Inventiviteit kan Paula niet ontzegd worden. Wanneer haar vriend, een gevierd fotograaf, haar na tien jaar de deur wijst en ze zich radeloos en krijsend tegen diezelfde deur werpt, loopt ze een flink bloedende jaap in het gezicht op. Nu heeft ze én geen slaapplaats voor die nacht én een niet te missen wond op haar voorhoofd. Met behulp van een geleend wc-rolletje van de nachtwinkel improviseert ze een suikerspinkapsel dat de snee handig aan het zicht onttrekt. In één klap is ze voorzien van een outfit voor het huisfeestje van een kennis - ze is immers verkleed als Amy Winehouse -, hoeft ze geen vragen over haar wond te verwachten, kan ze net doen alsof het goed met haar gaat en het belangrijkste: dat feestje betekent weer een grote kans op een andere slaapplek. Een sterk staaltje aanpassingsvermogen. En dat moet ze ook wel hebben, want Paula, de jonge vrouw uit Jeune Femme, wordt nu gedwongen te ontdekken wie ze is en wat ze wil. En ze moet snel op zoek naar een woon- of zelfs maar logeerplek, en nog meer naar een baan, wil ze die kunnen betalen.

Léonor Serraille (1986), van huis uit literatuurwetenschapper, schreef het scenario voor Jeune Femme tijdens haar vervolgstudie aan de Franse filmacademie. Met de film, die ze draaide met een nagenoeg geheel uit vrouwen bestaande crew, maakt ze ook haar debuut als regisseur. Het leverde haar vorig jaar de Caméra d'Or op, de prijs voor de beste debuutfilm, tijdens het Filmfestival van Cannes.

Jeune Femme is geen film die draait om plot. Het is een portret. Een karakterstudie van een jonge vrouw die zichzelf opnieuw moet zien uit te vinden, nadat ze zichzelf al die tijd in dienst heeft gesteld van haar geliefde; de gelauwerde, oudere kunstenaar van wie ze partner, model, maar ook het onderwerp van de foto's was. Jarenlang was Paula enkel 'vriendin van' of 'muze van'.

Weinig feministisch voor een film gemaakt door vrouwen denk je dan al gauw - maar Jeune Femme draait niet om die man: het draait om Paula. Zij moet zich zien te redden zonder partner, familie, zonder vrienden, collega's of buren. Ze heeft alleen zichzelf. Het drama draait juist om wat er in het leven van deze jongedame gebeurt nadat alle conventies en zekerheden wegvallen. Na hun breuk blijkt - uit meer dan een scène, waaronder een geniale sollicitatieprocedure die dissoneert met het hele wezen van Paula - hoezeer deze vrouw in andere, gespeelde rollen moet vluchten om dingen voor elkaar te krijgen.

De Française doet denken aan Frances Ha uit de gelijknamige film van Noah Baumbach uit 2012 en Daphne van Peter Mackie Burns uit 2017. Het zijn films die draaien rondom een vrouwelijke antiheld; vrouwen van rond de dertig jaar die ronddolen in de anonimiteit en onverschilligheid van de metropool; in Paula's geval Parijs. Stuurloos, zelfingenomen of ronduit egoïstisch, impulsief, ongecontroleerd en een tikje zelfdestructief. Einzelgängers die geen hulp of enige vorm van intimiteit dulden bij moeilijkheden en daarom alleen zijn in hun kwetsbaarheid. Jonge, kansrijke en aantrekkelijke vrouwen die op het oog alles mee hebben, maar die het zichzelf en hun omgeving keer op keer moeilijk weten te maken en mensen tegen zich in het harnas jagen - zowel vreemden als naasten. Huisje boompje beestje noch carrière: dit type vrouw lijkt geen vooropgezet plan te hebben. Een vrouwelijke versie van de slacker, voor wie de weg naar volwassenheid en verantwoordelijkheid niet zonder slag of stoot - of existentiële crisis - verloopt. Jeune Femme is een portret van deze vrouw, maar ook van de huidige tijd en generatie. Het is een afspiegeling van de millennial in de westerse stad die worstelt op het gebied van baantjes, huisvesting, financiën en vooral relaties.

Het beeld in Jeune Femme is dynamisch en roerig zoals diens protagonist. De fotografie weerspiegelt de gemoedstoestand van het hoofdpersonage: out of focus wanneer Paula beneveld is, handheld en dicht op de huid tijdens momenten van kwetsbaarheid. Actrice Laetitia Dosch richt zich rechtstreeks tot de lens tijdens een onbeheerste bui van razernij - maar ook als ze, bedrieglijk afgemeten, tijdens eerdergenoemde sollicitatie de perfecte kandidaat voor de slipjesstand in het winkelcentrum speelt.

Dosch zet een energieke vertolking van Paula neer; rauw en intens. Met haar feeërieke uitstraling is ze het ene moment gewiekst of ronduit brutaal en het volgende vreselijk fragiel. Met dergelijke tegenstrijdige emoties is de hele film doordrenkt; Jeune Femme is tragisch en komisch, maar niet tegelijkertijd. Hij zit vol met droevige details en veelzeggende beelden. Wanneer Paula een moment echt dakloos en blut is, brengt ze haar kat onder op de Parijse begraafplaats, want in dat grafhuisje zit het beestje tenminste droog voor de nacht. In dit soort momenten schuilt de poëzie van Jeune Femme.