Paul Thomas Anderson was ziek. Zijn partner (comédienne Maya Rudolph) verzorgde hem. Ze keek toen naar hem met een blik vol genegenheid en liefde, die hij al jarenlang niet meer op haar gezicht had gezien. Dit was de eerste inspiratie voor Phantom Thread, Andersons nieuwste film. Een pervers liefdesverhaal met Daniel Day-Lewis in zijn laatste rol (hij kondigde voor de tweede keer zijn pensioen aan) als zeer nare modeontwerper Reynolds Woodcock. Hij staat tegenover Vicky Krieps als de jonge Alma die na zijn terreur te hebben verdragen een manier vindt om hem er (tijdelijk) onder te krijgen, zodat ze naar hem kan kijken zoals Rudolph naar Anderson keek.
Een nieuwe Paul Thomas Anderson brengt hooggespannen verwachtingen met zich mee, na films als Boogie Nights, Magnolia, Punch-Drunk Love, There Will Be Blood en The Master. Helaas maakt Phantom Thread die verwachtingen niet helemaal waar. De (klassieke) muziek van Johnny Greenwood is fantastisch, het geluidsdesign is geweldig, het camerawerk is zowel mooi als functioneel expressief en het acteerwerk is sterk, maar uiteindelijk vertellen die allemaal een verhaal van een bullebak die met zijn vermeend artistiek genie als excuus zijn naasten en werknemers terroriseert en controleert. Dat gegeven wordt goedgepraat doordat één van die naasten hem van tijd tot tijd zo zwak maakt dat hij aan haar zorg is overgeleverd, en dat ze zich mooi voelt in zijn jurken.
Een voorbeeld van Woodcocks pesterijen is dat Alma niet tegelijk met hem mag ontbijten, omdat hij niet tegen het geluid kan van hoe ze boter op haar toast smeert. Eigenlijk is het helemaal geen bijzonder geluid, maar in de geluidsmix is het zo absurd versterkt dat het haast ondraaglijk is om naar te luisteren. De verschrikking voor Woodcock wordt voelbaar. En dat is toch het lastige aan Phantom Thread. Anderson vraagt ons keer op keer in Woodcocks egoïstische perspectief mee te gaan, terwijl hij ook laat zien wat voor nare man het is. De voice-over van Alma, waarin zij eigenlijk om goedkeuring voor haar tolerantie van zijn gedrag vraagt, maakt het nog ongemakkelijker.
Nu is het niet zo dat een film over onaangename mensen niet goed kan zijn, integendeel. Day-Lewis' Woodcock is een lieverdje vergeleken bij zijn Daniel Plainview uit There Will Be Blood. Maar Plainview is een veel fascinerender figuur, in een meer gelaagde en geslaagde film. Woodcock is voornamelijk een vervelende neuroot, die iedereen om hem heen het leven zuur maakt, van Alma tot zijn zus Cyril. Het interessantste is nog hoe Alma door zijn façade van absolute controle heen prikt. Het komt erop neer dat ze hem alleen echt wil als hij op zijn zwakst is. Met deze romance moeten we het doen.
Het begint allemaal nog zo mooi. We krijgen al wel een hint van Woodcocks latere gedrag, maar aanvankelijk lijkt het nog mee te vallen. En Daniel Day-Lewis heeft een heel innemende glimlach, waar we de laatste twintig jaar heel weinig van hebben kunnen zien in zijn rollen. Zijn ontmoeting met Alma is charmant en prachtig in beeld gebracht. De manier waarop het zonlicht door het raam op de achtergrond valt, precies tussen hen in, wanneer zij ja zegt op zijn vraag of zij met hem uit eten wil, vat visueel perfect de emotie van het moment. Anderson deed dit mooie camerawerk zelf, maar naar eigen zeggen met zoveel hulp van de mensen van de belichting en cameramensen, dat hij niet als cinematograaf op de aftiteling wilde staan.
De romance gaat daarna snel bergafwaarts, vanaf de eerste date die avond. Woodcock gedraagt zich meteen als een engerd, stelt nare vragen en doet dingen die menig vrouw gillend zou doen wegrennen. Dan begint haar voice-over waarin ze vertelt over hoe mooi ze zich voelt door hoe hij haar kleedt. Ze geeft ze zich volledig over aan zijn controle en wordt de ideale paspop, een ornament in zijn wereld. Maar hoe mooi die jurken ook mogen zijn, en hoe mooi en functioneel Paul Thomas Anderson dit verhaal filmt en vormgeeft op de geluidsband, het kan allemaal niet verhullen dat Phantom Thread aanvoelt als de nieuwe kleren van de keizer.
