Als Libanon een Rijdende Rechter zou hebben, dan zou de zaak waarmee The Insult van start gaat er zo in thuis passen. Het drama begint met een vete over een afgezaagde afvoerpijp, maar ontstijgt het niveau van een privaatrechtelijk conflict. Binnen de kortste keren lopen de gemoederen hoog op en wordt het een zaak van nationaal belang.
Garagehouder Tony is niet te genieten als onderaannemer Yasser per abuis de afvoer bij zijn balkon vernielt. Normaal gesproken zou het leiden tot een mea culpa en het vergoeden van de schade, maar de zaak loopt compleet uit de hand. Tony is een christelijke Libanees die naar ophitsende religieuze taal luistert op de radio. Yasser is een Palestijnse vluchteling die eigenlijk niet eens aan het werk mag in Libanon. Een door zijn baas opgelegde poging om excuses te maken aan de kant van Yasser loopt compleet uit de hand als Tony een forse belediging uit.
Het knappe van een realistisch drama als The Insult is dat het zoals bij veel conflicten niet om het conflict zelf gaat maar meer om de context en verborgen sores. Regisseur Ziad Doueiri weet feilloos de open zenuwen van een nog steeds verscheurde samenleving te raken. Libanon verkeerde dertig jaar geleden in staat van burgeroorlog, maar het stof is nog steeds niet gaan liggen. De Palestijnse vluchtelingen worden deels verantwoordelijk gehouden voor de crisis waarin het land nog steeds verkeert. En dan is er ook nog de onmiskenbare Arabische trots die de zaken nog gecompliceerder maakt.
Zelfs als buitenstaander kan je je van alles voorstellen bij de aard van het conflict. Maar het is vervolgens aan een goede regisseur en scenarist om lokale thema's en problemen universeel te vertalen zodra er lokale problematiek in is verwerkt. Waar je aanvankelijk nog gemakkelijk partij denk te kunnen kiezen, wordt het steeds lastiger om voor een bepaald kamp te zijn. Doueiri maakt ons duidelijk dat in sommige ruzies alleen maar verliezers zijn.
We zijn allemaal wel bekend met de patstelling waarin de Palestijns-Israëlische zaak verkeert, maar de problematiek in buurland Libanon is een stuk onbekender. De kwestie is illustratief voor de wijze van omgang tussen verschillende culturen en bevolkingsgroepen die elkaar maar niet willen begrijpen en bovenal niet naar elkaar willen luisteren. Actie is reactie, zo is het punt dat Doueiri wil maken en uiteindelijk doet het er helemaal niet meer toe wie er gelijk heeft. Het kleine privaatrechtelijke geschil krijgt groteske proporties als het niet alleen leidt tot verbaal en fysiek geweld, maar de media er lucht van krijgen.
Doueiri putte uit eigen ervaringen toen hij het ooit aan de stok kreeg met een loodgieter die nogal hardhandig te werk ging. Zijn The Insult is een ijzersterke combinatie van persoonlijk drama, rechtbankdrama en politiek geladen geschil. Het is een van de vijf titels die meedingt naar de Oscar voor Beste Buitenlandstalige Film.
