Vrolijk word je er niet van, de uitzichtloze, kale en deprimerende vlaktes van Wallonië waar de gitzwarte komedie annex thriller Les Premiers les Derniers (De Eersten de Laatsten zich afspeelt. De luchten zijn donker en onheilspellend. De hoop is vervlogen en de mensheid maakt zich op voor het einde der tijden. Althans, dat laatste is waar de zwervende kleine man Willy en zijn licht zwakzinnige vriendinnetje Esther heilig in geloven. Terwijl ze het onheil voelen naderen en met als doel Esthers afgestane dochter vinden viaducten, weilanden en spoorbanen afslenteren komen ze oog te staan met Jésus. Zo noemt in ieder geval de zonderlinge vreemdeling die ze tijdens hun omzwervingen tegenkomen. Zonder dat ze het zelf door hebben worden Willy en Esther op de hielen gezeten door een stel premiejagers.
Verderop in de troosteloosheid zijn deze jagers, Conchise en Gilou voor een opdrachtgever op zoek naar een mobieltje met gevoelige informatie. Het signaal van het toestel slaat regelmatig dood. Ze hebben er geen weet van dat het juist Willy en Esther zijn die de smartphone met zich meezeulen. Er ontstaat een kat-en-muisspel waarbij de betrokken partijen niet doorhebben dat ze er onderdeel van uitmaken en waarvan de inzet ook hoogst onduidelijk is. En daar hebben we misschien ook wel gelijk het grootste euvel van deze vage en hoogst onbevredigende Waalse licht komische thriller te pakken. De personage zijn bezig met een McGuffin, of het nu het hiernamaals en een dochter weerzien of een mobieltje is, maar moeten bijzonder veel moeite ondernemen om zich met hun missie bezig te houden. Het zijn nu juist zijzelf die het grootste obstakel vormen. Er wordt eindeloos gezwoegd, gezocht, gedraald en opgejaagd maar zonder dat het tempo erin komt en zonder dat regisseur en hoofdrolspeler Bouli Lanners zijn publiek meekrijgt in zijn door doelloosheid omgeven ongrijpbare verhaal.
Het moet gezegd, ondanks het veelal tergend trage tempo weet Lanners wel een vreugdeloos misantropisch sfeertje neer te zetten te midden van de winderige Waalse vlaktes leidend tot nergens. Door de door een elektrische gitaar gedomineerde soundtrack doet nog het meest denken aan een moderne western. Dit zijn mensen die niet alleen met hun ziel onder de arm lopen, maar ook voortdurend worden geconfronteerd met hun eigen tekortkomingen en een hongerige zucht naar zingeving. Het duurt een uur tot er letterlijk en figuurlijk eindelijk wat schot in de zaak komt en ook de opdrachtgever zich bekendmaakt. Het helpt enorm dat hierbij vermaard Zweeds acteur Max von Sydow mag komen opdraven in een belangrijke bijrol als de Begrafenisondernemer. Op dat moment wordt de ernst van de zaak duidelijk en Von Sydow vertolkt een moderne prediker.
Les Premies les Derniers is wat je er zelf uit weet te halen. Lanners biedt weinig houvast en als kijker mag je het net als bij de personages het geval is het helemaal zelf uitzoeken. Tot open eindjes aan toe. Niet iedereen zal dit kunnen bekoren. Merkwaardig genoeg puilt deze onbevredigende duistere gangsterthriller niet uit van de pretenties. Lanners loopt niet te koop met extreme excentriekelingen of pedante dialogen. Het is en blijft gortdroge kost waar je maar moeilijk grip op krijgt. Je moet er voor in de stemming zijn.
