Avengers: Age of Ultron diende als apotheose van Phase Two van het overkoepelende filmisch universum van Marvel Studios. De film, waarvoor regisseur Joss Whedon terugkeerde na het door critici en publiek bejubelde The Avengers, werd echter minder enthousiast onthaald dan verwacht. De hoop is nu gevestigd op de broers Joe en Anthony Russo, die na het zeer goed ontvangen Captain America: The Winter Soldier ook deze derde solofilm van Captain America mochten maken. Al snel bleek Marvel grote plannen te hebben met de film: de in de comics iconische Civil War-verhaallijn moest verfilmd worden. Niet gek dus dat velen deze solofilm als Avengers 2.5 beschouwen. Een terechte denominatie zo blijkt.
Ondertussen is het gemeengoed bij films van dit kaliber: er wordt geopend met een gigantisch actiespektakel. Ditmaal speelt de actie zich af in Lagos, Nigeria. Daar zit het geïntroduceerde Avengers-team de slechterik Crossbones achterna. De missie eindigt in een bloedbad. Na hun betrokkenheid bij rampen in New York, Washington en Sokovia is dit de zoveelste actie van de Avengers waar veel burgerslachtoffers bij vallen dat de wereldgrootmachten besluiten dat het niet meer zo verder kan. De Verenigde Naties sluiten daarom de Sokovia Accords, waarin vastgelegd is dat de Avengers enkel op verzoek van diezelfde VN in actie mogen komen.
Tony Stark tekent maar al te graag de documenten, vooral na een confrontatie met de moeder van één van de slachtoffers van de ramp in Sokovia. Zijn oud-collega Steve Rogers vindt het echter een slecht plan, juist omdat de Avengers daarmee hun handelingsvrijheid opgeven. Ze zouden dan zomaar eens misbruikt kunnen worden door de VN. Hij tekent samen met vertrouwelingen als Scarlet Witch, Hawkeye en Falcon niet. Tijdens de ceremonie waarin de rest wel tekent, wordt vervolgens een aanslag gepleegd waarbij de koning van het land Wakanda om het leven komt. Hoofdverdachte is de Winter Soldier. Uiteindelijk is het de klopjacht op deze voormalige vriend van Steve Rogers die de kloof tussen de Avengers nog verder vergroot.
Deze dertiende Marvel-film draait vooral om themas als loyaliteit, familie en vriendschap. Uiteraard is het Steve Rogers op wie de focus ligt; hij is het boegbeeld van vriendschap en loyaliteit en laat zijn vriend Bucky nooit in de steek. Toch voelt die rechtschapenheid overdreven. Steve twijfelt geen moment aan het verhaal van Bucky en is om hem te verdedigen zelfs bereid andere Avengers te bevechten. Hier hebben we ook meteen een knelpunt van de film te pakken, want scenarioschrijvers Stephen McFeely en Christopher Markus weten die loyaliteit van Steve nooit helemaal aannemelijk te maken. Je verwacht te makkelijk dat hij toch wel voor zijn Avengers-vrienden kiest. Het is gek genoeg vooral Tony Stark die de meeste diepgang krijgt en niet zo ultrarechtlijnig is als Steve.
Niet dat de confrontatie tussen de Avengers onderling een lange vechtscène in en rond het vliegveld van Leipzig hierdoor minder emotioneel is. Na acht jaar en twaalf films krijgt elke mep die de superhelden tegen elkaar uitdelen extra lading. Het is daarnaast een fantastisch gechoreografeerde scène, met een paar mooie vondsten en ook een mooie rol voor de nieuwe helden van de film: Black Panther en Spider-Man. Vooral die laatste springt echt van het doek en het is een meesterlijke keuze geweest van de makers om de jonge Tom Holland voor de rol te casten. Daarentegen krijgen personages als Black Widow en War Machine vrijwel niets te doen.
Soms voelt Civil War aan als een rommeltje. Naast de strijd tussen de Avengers onderling, de introductie van nieuwe superhelden en de pogingen om het verleden van Bucky uit te diepen, is er ook nog Baron Zemo, die er zo zijn eigen snode plannen op nahoudt. Kortom: er zijn veel ballen om hoog te houden en daar slaagt men niet altijd even goed in. De toevoeging van Zemo in het verhaal had bijna niet gehoeven en dient vooral ter introductie van de zoveelste inhoudsloze slechterik van het Marvel-filmuniversum. Gelukkig schittert de film wel op de momenten dat het moet: in de vechtscènes en de bij vlagen humoristische dialogen. Civil War is een knappe emotionele mix van actie, verhaal, vooruitgang en een redelijk geslaagde poging tot diepgang.
