Crash
Recensie

Crash (2004)

Zelden was een soap zo effectief.

in Recensies
Leestijd: 2 min 29 sec
Regie: Paul Haggis | Cast: Matt Dillon (Ryan), Don Cheadle (Graham Waters), Chris ‘Ludacris’ Bridges (Anthony), Michael Peña (Daniel), Sandra Bullock (Jean Cabot), e.a. | Speelduur: 113 min.

Jean Renoir, de regisserende zoon van de impressionistische schilder Pierre Auguste Renoir, zei ooit dat de tragedie van het leven bestaat uit het feit dat iedereen zijn redenen heeft. Het is prima als Chuck Norris de dief van de gameboy van zijn zoontje neerknalt met een vette bazooka. Het was immers een gewetenloze schurk. Veel erger is het als de dader een reden heeft, en de gameboy wel moest jatten omdat zijn zoontje anders helemaal geen pakjes vindt onder de reeds kale kerstboom. Redenen zorgen ervoor dat goed en kwaad haast ophouden te bestaan, en uiteindelijk iedereen verliest.

In Crash heeft iedereen niet alleen zijn redenen, maar ook zijn racistische vooroordelen. De blanke Jean ziet twee zwarte mannen over straat lopen en voelt zich onmiddellijk geïntimideerd. De twee mannen zien de vrouw verschrikt wegduiken en concluderen meteen dat het komt omdat ze zwart zijn, alle blanken zijn immers racisten. Ze hebben gelijk, al konden ze dat zelf niet weten. Net als Jean, wiens auto door de twee wordt gejat. In Crash is alles grijzer dan grijs, en daardoor pik- en pikzwart.

Paul Haggis, die dit jaar nog een Oscarnominatie ontving voor zijn script van Million Dollar Baby, heeft voor zijn regiedebuut een enorme cast bijeengesprokkeld. Van Sandra Bullock, die zelf haar vliegticket naar de set betaalde, tot Daniel Day Kim (Lost), maar vrijwel iedereen doet wat voor Crash zo ontiegelijk belangrijk is: personages omtoveren in mensen waar je begrip en sympathie voor kunt voelen. Zelfs al zijn ze in wezen niet meer dan een leuke sidekick (Ludacris) of een matig plotmechanisme (Larenz Tate). Crash volgt namelijk wel de regels van de blockbuster en zit behoorlijk schematisch in elkaar.

Het is een groots huwelijk tussen arthouse en Hollywood. Allerlei interessante thema’s worden aangesneden en de talloze personages krijgen heel wat diepte en redenen, maar ook de explosies en de in slowmotion rennende meisjes ontbreken niet. Scènes waarbij je keihard in je maag wordt getrapt worden afgewisseld met Sandra Bullock die van de trap valt en het ontiegelijk debiele einde. Toch draagt Crash ook het beste van Hollywood in zich: de film heeft de kracht om je geheel en al mee te slepen in een groots verhaal, geloofwaardig of niet. Soap was zelden zo effectief.

Daar ligt ook Crash’ grootste minpunt. De film is door en door manipulatief, schematisch als een soap en trapt voortdurend open deuren in. Werkelijk alles staat met elkaar in verband en het is natuurlijk niet bepaald schokkend te noemen dat iedereen wel wat vooroordelen heeft. Het is dan ook verschrikkelijk makkelijk om Crash helemaal de grond in te boren. Gelukkig is het minstens zo makkelijk om meegesleept te worden door deze effectieve film, die tot de meest emotionele van 2005 behoort. Deze laatste benadering is veel bevredigender en die wordt dan ook ten zeerste aangeraden.