Snijeg, ook wel Snow, is het speelfilmdebuut van de Bosnische regisseuse Aida Begic. Het is haar afrekening met de steeds meer op de achtergrond rakende Balkanoorlog. De oorlog die ze zelf van dichtbij meemaakte als kind en haar deed twijfelen over de Bosnische identiteit. Snow ontrafelt de innerlijke Bosnische kern middels een kleine gemeenschap bestaande uit vier vrouwen die leven van de productie van jam, een oude man met stok en de tienjarige Ali wiens haar door het voortdurende trauma elke dag tot schouderlengte groeit. Mystiek, spiritualiteit en symboliek vloeien in trage en gekunstelde beweging in elkaar over.
De reden voor de metafoor van (vallende) sneeuw is niet zijn maagdelijk witte eigenschap of het bedekken van wat zich eronder bevindt. Volgens een Bosnische quasiwijsheid is het de reden dat dieren hun sporen na kunnen laten. Hoe mooi deze gedachtegang ook is, in alle aspecten van Snow is een uiterst diepe en haast ontastbare symbolische betekenislaag is aanwezig.
De jonge twintiger Alma zorgt in 1997, twee jaar na de oorlog, voor haar schoonmoeder Safija. Samen met haar en de andere vrouwen Nadija en Jasmina maken ze jam die ze niet verkocht krijgen doordat er werkelijk nog geen hond langs hun kraampje komt. Overleven is moeilijk, maar door het eten van de eigen productie s ochtends, s middags en s avonds gaat het net. Behalve werken en zich wijden aan de islam, fitten de vrouwen op elkaar of voeren zwijgzame oorlogen. De vrouwen missen hun man en/of zonen en verkeren in de onzekerheid of ze nog leven. Deze tragedie torsen ze iedere dag weer met zich mee. Er lijkt licht aan het eind van de tunnel te komen wanneer mannen uit de stad een voorstel hebben: het verkopen van hun land voor een zeer goede prijs. De mannen spelen een smerig spel om iedereen over te halen, totdat de sneeuw hen letterlijk de das omdoet en de waarheid over de verdwenen mannen via hen aan het licht komt.
Hoewel de gezamenlijke tragedie door de acteurs met verve wordt gespeeld, en de cinematografie evenals de mise-en-scène fantastisch is, wordt de boodschap te overheersend in beeld gebracht. Drie tot vier keer is er een slowmotion van Alma die in de zon haar hoofddoek goed omdoet. Geregeld vallen er stiltes die zwaarte aan de tragedie moeten geven. Samen met de onduidelijke relaties en de continue geagiteerdheid maken deze aspecten van Snow een onplezierige kijkervaring. Een trage pas is niet per se een probleem - denk aan films in hetzelfde genre en thematiek zoals The Secret Life of Words, Résolution 819 of het knotsgekke Life is a Miracle, maar Snow lijkt prat te gaan op zijn eigen kunstigheid. Begic creëert een kunstmatige sfeer die weinig betrokkenheid opwekt anders dan depressie. Zelfs Emir Kusturicas Life is a Miracle had ondanks zijn overdadige symboliek en pastiche meer realisme en betrokkenheid doordat de personages je in hun wereld zogen. Snow blijft je op afstand houden zodat enige aanwezige empathie snel onderkoeld raakt en de onverschilligheid haar intrede doet, met als effect dat de werkelijke Bosnische identiteit ongezien blijft.
Snow is een film over de Balkanoorlog met mooie cinematografie en goede acteurs maar jammerlijk met een overdosis aan sentiment en tragedie waar je je doorheen moet slaan om het einde te halen. Mocht je een film met deze thematiek willen zien, maar minder zwaar beladen, dan zijn de hierboven genoemde titels meer dan waardige alternatieven.
