De opname van de originele dialoog en van de voltooide film moet overwegend in een andere taal (of talen) dan het Engels zijn. Dat is een voorwaarde waaraan een buitenlandse Oscarinzending moet voldoen om kans te maken op een nominatie. Er is heel wat ophef geweest rond The Silent Army als Nederlandse Oscarinzending. Niet alleen werd getwijfeld aan de hoeveelheid Engels, maar ook aan de onafhankelijkheid van de Nederlandse selectiecommissie. Bovendien zou niet alle opbrengst in de eerste zeven dagen volledig naar de producent zijn gegaan (eveneens een eis van de Academy of Motion Pictures Arts and Sciences), maar aan War Child zijn gedoneerd. Ook dit berust op een misverstand, want alleen het Louis Hartlooper Complex heeft hun aandeel van de recette gedoneerd, wat natuurlijk hun goed recht is.
Een ander struikelpunt voor de concurrentie, die zelfs een rechtszaak wilde beginnen om zo de film terug te laten trekken als Nederlandse inzending, was dat The Silent Army niet hetzelfde is als Wit Licht, de algemene versie die hier heeft gedraaid. Misschien moeten ze de regels nog eens doorlezen want ook The Silent Army kan als general release worden aangemerkt. De film heeft eind augustus namelijk een week gedraaid in Utrecht. De producenten van onder andere De Storm en Oorlogswinter hadden dus weinig kans dat hun film alsnog zou worden ingestuurd en tot een rechtszaak is het dan ook niet gekomen. En over de taal: ik gok dat hooguit dertig procent van alle dialoog Engels is.
Ik was zelf een supporter van Oorlogswinter en kon met Wit Licht in mijn achterhoofd niet geloven dat iemand met een beetje verstand die film met een Oscar in het vooruitzicht zag. Maar na het zien van The Silent Army ben ik overtuigd dat dit wel de film is waar wij de meeste kans mee maken. Het is namelijk niet meer het laagdrempelige pamflet met simplistische synthesizermuziek dat je kent als Wit Licht maar een realistischere film met een vertraagd shockeffect. Dat hebben ze bereikt door alle muziek eruit te halen, alle flashbacks eruit te halen, diverse scènes met Borsato te verwijderen, het begin iets te veranderen en de film echt compleet anders af te laten lopen.
Als je Wit Licht hebt gezien, herinner je je het begin in de zee nog wel, dat is verdwenen. Het verhaal van Eduard begint nu met de flashback van het kerstdiner en het ongeluk van zijn vrouw, een paar minuten later meteen de overval op het dorp met een iets verlengde scène waarin Abu zijn vader vermoordt. Deze versie komt de mensen die kritiek hadden op Eduard als vader die zijn zoontje laat opgroeien in een oorlogsgebied tegemoet. In de scène waarin hij zijn post ophaalt en de vrouw van de ambassade ontmoet, zit een folder van een internaat, jawel, Thomas vertrekt naar een veiliger gebied.
Kan je met al deze verbeteringen alle negatieve argumenten uit onze recensie van Wit Licht nou zo van tafel vegen? Nee, het plot blijft hetzelfde ietwat naïeve verhaal over een kok die een kind uit handen van de rebellen gaat redden. Dat de film op twee gedachten hinkt, die van realistisch oorlogsdrama en spannende avonturenfilm kan echter wel van tafel. Door simpelweg de muziek weg te laten en het personage van Borsato meer op de achtergrond te zetten is het veel realistischer geworden. Wat daar nog bij komt, is dat Borsato er gewoon minder in zit. Mensen die niet aan het feit voorbij kunnen gaan dat hij slechts een zanger is met vrijwel geen acteerervaring, zullen zich dus iets minder snel aan hem ergeren.
Dat zijn de grootste veranderingen die zijn gedaan en er waarschijnlijk voor hebben gezorgd dat The Silent Army naar de Oscars gaat. Wat de exacte reden is voor de inzending zal voor altijd een raadsel blijven want er is geen rapport van de commissie die de inzending bepaalt. En alles wat er over gezegd is, blijft geheim. Ik denk in ieder geval dat de leden van de Academy wel eens gevoelig kunnen zijn voor een inzending met een boodschap die aankomt. Kijk dus niet vreemd op als we op 2 februari gewoon in het rijtje staan.
The Silent Army is nu te zien op het Nederlands Filmfestival en draait deze hele week in de Cinemec.
