Ze zijn op weg naar Saint-Tropez, de soldaten in Lebanon. Saint-Tropez is het codewoord voor de relatief veilige haven die de jonge militairen in de film moeten zien te bereiken. Voor ze daar aankomen, moeten ze zich echter wel een weg zien te banen door het Libanese land dat verscheurd wordt door de inval van het Israëlische leger. Het is een tocht die van de jongens mannen maakt, hen verbroedert en uit elkaar drijft, maar hen bovenal laat kennismaken met de hel die oorlog heet.
Lebanon is de nieuwste exponent van de opbloeiende Israëlische cinema die de laatste tijd in toenemende mate begint te reflecteren op het bloederige verleden van Israël. Beaufort en Waltz with Bashir gingen Lebanon, die afgelopen jaar zeer terecht werd bekroond met de Gouden Leeuw op het filmfestival van Venetië, al voor, maar geen van beide komt in de buurt van de emotionele intensiteit die dit meesterwerk van Samuel Maoz weet te bereiken.
Lebanon speelt zich, op het eerste en laatste shot na, volledig af in een oorlogstank. Het enige contact dat de soldaten met de buitenwereld hebben, vindt plaats via de commandant die af en toe polshoogte komt nemen in de tank en via de blikken die de vier door het vizier werpen. Wat ze daar buiten zien zijn de gruwelijke omstandigheden die de oorlog aanricht. Van een om zijn leven smekende (onschuldige) kippenfokker die geraakt is door een kanonskogel uit de tank tot een vrouw die net haar man en kinderen heeft verloren en het uitschreeuwt van verdriet. Maoz houdt het beeld minutenlang op haar gericht, tot het pijn begint te doen en je je gezicht het liefst wil afwenden. Maar hij dwingt je te blijven kijken en onder ogen te zien wat voor verwoestende gevolgen oorlog kan hebben.
Door de film volledig te situeren in een tank creëert Maoz, wiens eigen ervaringen in de oorlog de basis van de film vormden, een claustrofobisch gevoel dat zijn weerga niet kent. Geluiden dat een film die zich in zon kleine locatie afspeelt niet anderhalf uur interessant kan blijven, worden resoluut weggewuifd door zijn compromisloze aanpak. Maoz houdt de camera voortdurend zeer dicht op de huid van de personages, waardoor de kijker het angstzweet van de soldaten bijna kan proeven en zich eventjes kan verplaatsen in het hoofd van de soldaten, voor zover dat mogelijk is. Doodsangst kwam zelden zo dichtbij.
Maoz gaat elke vorm van politiek bewust uit de weg in Lebanon, iets wat hem van alle kanten op kritiek is komen te staan. Volgens de Israëliërs bekritiseert hij met de film het leger terwijl Arabische stemmen hem verwijten dat hij de gruweldaden van de Israëliërs goedpraat. Het is onterechte kritiek aangezien de regisseur met deze film absoluut geen politiek standpunt wil uitdragen. Lebanon is een registratie, geen politiek pamflet. Hoewel de boodschap dat oorlog hel is en alleen maar verliezers telt zeker geen nieuwe is, was de uitwerking ervan zelden zo indringend en effectief als in deze film. Lebanon geeft oorlog een gezicht en het is geen fijn plaatje.
Lees ook het interview met regisseur Samuel Maoz.
