Het verhaal gaat dat Victor Hugo middels een brief aan zijn uitgever vroeg hoe het ging met de verkoop van zijn roman Les Misérables. In zijn bericht stond alleen ?. Zijn uitgever reageerde even kort terug met !. Hugos Les Misérables was niet alleen een commercieel succes, maar wordt beschouwd als één van de beste romans van de negentiende eeuw. Het verhaal is inmiddels bewerkt voor diverse media, waaronder een radiohoorspel, toneelstukken en een speelfilm, maar de meest bekende adaptatie is toch wel de musical. Opgevoerd in vierentwintig landen en bijna net zoveel talen is Les Misérables de meest succesvolle musical ooit.
Voor de verfilming van de musical koos regisseur Tom Hooper (The Kings Speech) voor een speciale aanpak: in plaats van de acteurs tijdens het filmen vooraf in de studio opgenomen muziek te laten playbacken, liet hij hen op de set live zingen. Het is een gedurfde methode, maar wel één die grotendeels goed uitpakt. Door de interpretatie van de acteurs klinken sommige nummers misschien wat ruw, maar ze klinken een stuk persoonlijker en emotioneler, zonder hun theatrale kwaliteiten te verliezen.
Hugh Jackman mag dan in Hollywood zijn doorgebroken als actiester, hij heeft zijn wortels in het (muzikale) theater liggen, en dat is te zien. Hij zet een sterke rol neer als een man op de vlucht voor zijn verleden en een verlangen goed te doen. Hij is de dragende kracht van Les Misérables en laat als acteur en zanger goed zien dat hij meer kan dan met metalen klauwen om zich heen slaan. Minder op dreef is Crowe als zijn tegenpool inspecteur Javert. Crowe heeft duidelijk moeite met het zingen en brengt zijn nummers met een vlakke stem, wat zijn spel dusdanig beïnvloedt. De grote verrassing van de cast is Anne Hathaway. Haar rol als de tragische Fantine is niet groot, maar vies en uitgemergeld vervult ze I Dreamed a Dream, één van de showstoppers van de musical, met zoveel pijn en emotie dat het hartverscheurend is.
Passend bij de setting (de onderkant van Parijs begin negentiende eeuw) is de uitstraling van Les Misérables rauw. De straten, de mensen en hun kleding zijn vies, en het is voor hen iedere dag weer een strijd om te overleven. De uitzichtloosheid van hun situatie is voelbaar, en het is dan ook niet zo vreemd dat rebellie broeit. De toon is behoorlijk serieus, met als enige komische noot het duo Bonham Carter en Baron Cohen. Als uitbaters van een sjofel hotel is hun nummer Master of the House, waarin ze vrolijk hun argeloze klandizie bestelen, een grappig nummer tussen alle ellende.
Hoopers ruwe esthetiek past prima binnen de setting van het verhaal, maar doet tegelijkertijd afbreuk aan het geheel. De mooie en gedetailleerde sets zijn nauwelijks in beeld doordat de camera weinig stil staat en vaak dicht op de gebeurtenissen zit. Het geeft de film soms zelfs zon ruw gevoel dat hij onaf lijkt. Maar subtiliteit is duidelijk niet wat Hooper in gedachten heeft. Les Misérables is en blijft een verfilming van de musical, met alles wat daarbij komt kijken. Net als een uitvoering van de musical op toneel speelt hij voor de achterste rij, met flink wat bombast en sentimentaliteit. Of het je ook echt aangrijpt, zal afhangen van je verdraagzaamheid van het genre.
