Becoming Traviata
Recensie

Becoming Traviata (2012)

Kennismaking met een wereldberoemde opera.

in Recensies
Leestijd: 3 min 25 sec
Regie: Philippe Béziat | Cast: Jean-François Sivadier (theater- en operaregisseur), Natalie Dessay (Violetta), Charles Castronovo (Alfredo), Louis Langrée (dirigent London Symphony Orchestra) | Speelduur: 113 minuten | Jaar: 2012

Verdi’s La Traviata is een van de bekendste en meest gespeelde opera’s wereldwijd. Een liefdesverhaal over courtisane Violetta die eindelijk haar ware liefde Alfredo ontmoet, maar uiteindelijk niet bij hem kan blijven. Als de twee geliefdes aan het slot elkaar weer vinden is het helaas te laat en sterft Violetta in de armen van haar grote liefde. Becoming Traviata werpt een blik achter de schermen tijdens de productie van deze wereldberoemde opera voor het operafestival van Aix-en-Provence in 2011.

De documentaire volgt voornamelijk theater- en operaregisseur Jean-François Sivadier en sopraan Natalie Dessay die de rol van Violetta op zich neemt. Samen maken ze een moderne interpretatie van La Traviata in die zin dat de makers geen gebruik maken van enorm gedetailleerde decors en grote hoepeljurken, die volgens Jean-François Sivadier alleen maar belemmerend werken en zich meer richten op het daadwerkelijke spel.

De filmmakers hebben zoveel mogelijk van het proces gefilmd en kwamen thuis met negentig uur aan ruw filmmateriaal. Deze enorme hoeveelheid hebben ze terug weten te brengen tot honderddertien minuten. Het verhaal is in grote lijnen chronologisch; zowel qua productieproces van de opera als de aktes. Volgens Philippe Béziat is dat niet iets rigoureus als een matrix maar iets dat je voelt. Knap dat de makers van zoveel ruw materiaal zo’n duidelijke lijn hebben weten te vormen en dat terwijl echt niet alle beelden uiteindelijk chronologisch gemonteerd zijn.

Soms valt de muziek of tekst niet samen met het beeld, maar lopen deze door terwijl er ondertussen andere scènes of repetitiemomenten te zien zijn. In de tweede helft van de documentaire zijn er meer stiltes en is er alleen bewegend beeld. Dat is soms heel passend en de makers weten ook prachtige camerastandpunten te pakken. Bijvoorbeeld van juist achter de acteur, de andere kant dan je normaal als kijker van de opera zou zien, waardoor je je ineens bijna in de schoenen van de acteur waant. Maar het valt wel op dat in de eerste helft van de film de makers deze spelmomenten beter weten te pakken dan in de tweede helft. Wat jammer is want juist in de eerste helft voel je als kijker de kracht van de dynamiek van de acteurs, die heel anders aanvoelt dan bij de traditionele opera.

Volgens Philippe Béziat is Jean-François Sivadiers manier van werken zo dat het eindproduct tot stand komt vanuit een collectief. In de documentaire is Jean-François Sivadier echter zo nadrukkelijk aanwezig dat het juist aanvoelt alsof hij heel erg zijn eigen stempel op het eindproduct drukt. Nog een discrepantie is de weergave van de bijdrage van het orkest. De filmmakers zijn van mening dat de positie van het orkest in de film overeenkomt met de aanwezigheid tijdens repetities. Het orkest kwam pas op het laatste moment erbij en er waren niet veel repetities mogelijk voor de dirigent. Maar als kijker krijg je niet het gevoel dat ze pas later in het productieproces aanschoven omdat ze toch al redelijk vanaf het begin van de documentaire te zien zijn. Het voelt eerder aan alsof beide partijen apart gerepeteerd hebben en de makers zich alleen op het spel en niet zozeer op de muziek gefocust hebben. Daarnaast is deze weergave in contrast met het uitgangspunt van Jean-François Sivadier die van mening is dat de muziek leidend moet zijn binnen de opera.

Het voelt in eerste instantie alsof Becoming Traviata heel erg de weerspiegeling van de persoonlijkheid van de mensen in de film toont. Alleen juist doordat de filmmakers bepaalde keuzes maken, is het toch hun verhaal dat verteld wordt en dat is er een die haaks lijkt te staan op wat er werkelijk achter de schermen plaatsvond. Maar Becoming Traviata biedt prachtige plaatjes om naar te kijken en neemt je mee in de wereld van de opera. Interessant voor wie eindelijk eens kennis wil maken met deze kunstvorm, maar ook voor degenen die bekend zijn met de traditionele uitvoering van La Traviata.