Enough Said
Recensie

Enough Said (2013)

Een sterke zwanenzang voor James Gandolfini in een komisch drama over relaties en onzekerheid.

in Recensies
Leestijd: 2 min 43 sec
Regie: Nicole Holofcener | Cast: Julia Louis-Dreyfus (Eva), James Gandolfini (Albert), Catherine Keener (Marianne), Toni Collette (Sarah) e.a. | Speelduur: 93 minuten | Jaar: 2013

James Gandolfini was geen grote filmster. Dat wilde hij ook nooit worden. Hij had geen interesse in beroemd worden en wilde in eerste instantie dan ook weigeren toen hij gevraagd werd voor de hoofdrol in de televisieserie The Sopranos. Die rol was hem echter op het lijf geschreven, waar hij ook zelf van overtuigd raakte. Nadat hij accepteerde werd hij alsnog beroemd. Maar ook daarna sloeg hij nog steeds hoofdrollen in grote commerciële projecten af en speelde bijrolletjes of grotere rollen in kleinere films. Toen hij in juni vorig jaar op eenenvijftigjarige leeftijd overleed liet hij daardoor eigenlijk maar een klein, niet enorm opvallend oeuvre na, ondanks de haast legendarische status die The Sopranos hem bracht.

Dat was niet omdat hij geen goed acteur was. Zijn vertolking van Tony Soprano alleen al bewees dat, een genuanceerde invulling van een moderne maffioso, zowel moordenaar als familieman. Macho en stoer maar ook bij de psychiater vanwege paniekaanvallen en depressies. Zowel de kwetsbaarheid en de kracht van zijn personage zaten niet zozeer in grote gebaren, emotionele uitbarstingen of speeches (hoewel hij eerste twee ook prachtig speelde), maar in de expressieve ademhaling en blik. Die ogen, die altijd iets treurigs hadden, ook als hij lachte. Die kwamen hem ook zeer goed van pas in de rol van gescheiden vader Albert in tragikomedie Enough Said, zijn zwanenzang en laatste grote (en goede) rol.

Albert is niet het hoofdpersonage in de film, dat is gescheiden moeder Eva, gespeeld door Julia Louis-Dreyfus, ook al vooral bekend van televisie. Nog altijd als Elaine in Seinfeld, maar tegenwoordig misschien ook als de vicepresident in Veep. Eva ontmoet Albert op een feestje en daar komt voorzichtig een soort van relatie uit voort, die opbloeit door herkenning, kwetsbaarheid en de lichte, ontwapenende humor die bijna alle films van Holofcener kenmerkt. Het zijn die kwetsbaarheid en eerdere kwetsingen en gefaalde relaties die zowel Eva en Albert onzeker maken in deze nieuwe relatie, die daardoor meteen in gevaar komt.

Waren die onzekerheid en twijfel op zichzelf de premisse van Enough Said geweest, dan had het een briljante film over moderne relaties tussen volwassen mensen kunnen zijn. Dat is het echter niet. Want op datzelfde feestje ontmoet Eva naast Albert ook zijn ex Marianne (Catherine Keener, de muze van Holofcener en normaliter ook hoofdrolspeelster), zonder te weten van hun connectie. Terwijl ze met Albert weifelend iets opbouwt wordt ze ook goede vriendinnen met Marianne, die voortdurend gal spuwt op haar ex. Zodra ze erachter komt hoe de vork in de steel zit, houdt ze dat stil om meer over Albert te horen, wat haar eigen perspectief over haar nieuwe relatie in de weg gaat zitten.

Enough Said was zonder dit wat onnatuurlijke plotonderdeel vermoedelijk een stuk sterker geweest. Als blik op relaties op middelbare leeftijd en hoe moeilijk het is opnieuw iemand te leren vertrouwen en jezelf open te stellen na negatieve ervaringen. Genoeg materiaal dat ook zonder het geforceerd gecompliceerde verhaal had gewerkt. Desalniettemin is het dankzij de twee hoofdrolspelers, hun chemie en de humor van schrijfster-regisseuse Holofcener toch een fijne, intelligente film geworden. De onzekerheden die de personages in de weg zitten, behouden hun dramatische kracht.