Woody Grant is een dwaze oude gek, die maar wat raaskalt. Van zijn slag lopen er in het universum van Alexander Payne wel meer rond. Maar het is ook een oude man met het hart op de juiste plek. Met een ongekende liefde voor zijn twee zoons en zijn immer mopperende vrouw. Een liefde die trouwens volstrekt wederzijds is, alleen komt het er dikwijls zo rottig uit. Vrouw Kate ziet helemaal niets in het plan van Woody om een vermeende loterijprijs in Nebraska op te gaan halen. Zelfs een blinde ziet dat de oude man het goedgelovige slachtoffer is geworden van een misleidende reclameactie. Maar Woody is vastbesloten en onvermurwbaar. Om de missie naar Nebraska nog een beetje in goede banen te kunnen leiden besluit zoon David dan maar zijn oude vader te begeleiden bij zijn opdracht.
Payne, geboren als Alexander Constantine Papadopoulos, houdt niet van sentiment en al helemaal niet van het foute soort. Vriendschappen en relaties zijn essentieel in het leven van de gewone man, dat besef heeft de eigenzinnige filmmaker ook heus wel. Maar waardering voor elkaar spreek je niet uit. Die laat je tussen veel gekibbel, gesteggel en de regels door aan elkaar merken. Kate is eigenlijk wel blij toe dat ze even van haar geflipte naïeve kerel verlost is. Lekker rustig, want in huis heeft ze ook niets aan hem. Dat ze toch van hem houdt, blijkt als ze afreist naar haar geboortedorp waar ze decennia geleden Woody heeft leren kennen. Het echtpaar leert dan ook gelijk op ondubbelzinnige wijze de moraal van de achtergebleven familie en vrienden kennen. Het vooruitzicht op een fortuinlijk man in hun midden doet dollartekens verschijnen in de ogen van de dorpelingen. Vooral de louche Ed Peegram, ooit Woody's zakenpartner, ziet zijn kans schoon.
Nebraska is net als Sideways een roadmovie. Dit keer heeft het leidend voorwerp echter een duidelijker doel voor ogen, dat gaandeweg steeds meer naar de achtergrond verdwijnt. Het gaat natuurlijk helemaal niet om de expeditie naar het louche loterijkantoortje in Lincoln, Nebraska. Bij de twee vrienden van Sideways die in Californië wijn gingen proeven ging het er juist om waar ze nou naar op zoek waren. Payne is meesterlijk in het portretteren van de normale Amerikaanse man (en vrouw) die tegen het asociale aanschurkt, maar dat goed weet te verbergen omdat ze tegelijkertijd zo menselijk zijn. Woodys tocht doet denken aan die van Richard Farnsworth in The Straight Story. Als de oude man bij zijn familie aanklopt is het duidelijk dat zijn neefjes weinig zinnigs en legaals hebben uitgespookt. Ed Peegram lijkt meegaand zolang hij zijn zin lijkt te krijgen, maar pure hebzucht laat al snel zijn ware gezicht zien. En zelfs Kate is minder braaf en burgerlijk dan ze lijkt. Tijdens een bezoekje op het kerkhof onthult ze op grove doch humoristische wijze haar opmerkelijke verleden.
Juist door de herkenbare gelaagdheid van de personages is het werk van Payne zo heerlijk onconventioneel. Hun relaties zijn complex en vergeven van verborgen motieven. Bruce Derne zet een magistrale hoofdrol neer van een man die eigenlijk ook niet goed weet waar hij mee bezig is, maar desondanks volhardt. Zijn Woody begeeft zich op prettig slome wijze in een wereld waar je niemand lijkt te kunnen vertrouwen, behalve de mensen die je bikkelhard de waarheid durven te zeggen. Er is een fijne lijn tussen liefde en verraad. Het in stemmig zwart-wit geschoten Nebraska is komend weekend kanshebber voor zes Oscars, waaronder die voor beste regie, beste film en de rollen van Dern en tegenspeelster June Squibb. Het bevalt te bezien of de eigengereide Payne zelf deze eer te beurt zal vallen. Wat de uitslag ook zal zijn, Nebraska dat zich richt op Paynes geboortestaat, is zijn meest ontroerende en fijnzinnige project tot nu toe.
