Scarlett Johansson beleeft een zeer goed 2014. Je zou het zelfs een comeback kunnen noemen. In de winter was ze eerst de stem van supercomputer Samantha in het veelgeprezen Her, waarna ze van de zomer een hoofdrol had in twee zeer succesvolle blockbusters, Captain America: The Winter Soldier en Lucy. In het najaar volgt nu een nieuw hoogtepunt in haar carrière, Under The Skin. Jonathan Glazer regisseerde haar in pas zijn derde speelfilm in veertien jaar, na Sexy Beast en Birth. Hij maakte van het gelijknamige boek van Michel Faber een fascinerende, hypnotiserende en verontrustende film over wat het betekent om mens te zijn.
Scarlett Johansson is perfect gecast als een verleidelijk buitenaards wezen dat in met een busje door de straten van Glasgow rijdt op mannenjacht. Niet alleen qua uiterlijk, lichaamsbouw en uitstraling is Johansson hiervoor geknipt, ook haar ietwat vreemde Engelse accent past bij de rol. Deze naamloze alien bootst een mens na. Zij versiert gewillige mannen, neemt ze mee naar een afgelegen leegstaand huis en wat er dan met hen gebeurt... het loopt in ieder geval niet goed met ze af. Het hoe en waarom hiervan blijft mysterieus, maar het levert hoe dan ook adembenemende, duistere beelden op.
Glazers verleden als regisseur van videoclips is terug te zien in een aantal stijlkeuzes. De beelden van de straten van Glasgow (veelvuldig gefilmd met verborgen camera's, waarbij alleen Johansson wist dat ze gefilmd werd terwijl ze zich onder het Glasgowse volk begeeft) doen onder andere denken aan Glazers werk met Massive Attack en Radiohead. De strakke zwarte of witte achtergronden waren ook al een beetje te zien in zijn beroemdste muziekvideo ('Virtual Insanity' van Jamiroquai). Tegelijk valt in die beelden ook duidelijk de invloed van onder meer Stanley Kubrick te herkennen. De eerste minuten van de film en enkele montages tussendoor komen haast over als ode aan 2001: A Space Odyssey).
Niet alleen de nare muziek van Mica Levi die de nekharen regelmatig overeind doet staan, maar ook het sounddesign draagt bij aan de unheimische sfeer. Een ongemakkelijke combinatie van lage en vooral hoge tonen ondersteunt het buitenaardse thema. Wat is dit voor een wezen? Waarom moet zij mensen doden? En zijn we daar compleet machteloos tegen? De antwoorden hierop blijven uit, en die existentiële, verontrustende onzekerheid keert terug in het muzikale thema: een reeks noten die keer op keer herhaald wordt maar nooit zijn enge effect verliest. Visueel is Under the Skin niet minder indrukwekkend, met veel contrastrijke of opvallend gekleurde beelden die niet van deze wereld lijken te zijn. Het is de soms bijna experimentele combinatie van beeld en geluid die de film zo hypnotiserend maakt.
Toch is de meest onheilspellende scène juist die over simpele interactie tussen mens en buitenaards wezen gaan, zonder visuele hoogstandjes. De eerste daarvan bevat mensen die zich in de woeste branding gooien om elkaar te redden, terwijl Johansson toekijkt zonder zich ermee te bemoeien. Totdat de enige overlevende uitgeput uit het water komt en koeltjes door haar wordt vermoord. De muziek is misschien wel sterk hier, het is het geluid van de continue huilende baby, die alleen achterblijft op het rotsstrand, die nog het meest door merg en been gaat. Even erg is het slotstuk, dat pas echt de vraag stelt wat ons mensen menselijk maakt, één van de aloude vragen van sciencefiction.
