Nieuwe methodes kunnen in Hollywood snel aanslaan. Was het in 2003 nog opzienbarend dat Quentin Tarantino ervoor koos zijn reeds gefilmde wraakepos Kill Bill in twee delen uit te brengen, daar zien we dergelijke beslissingen in het huidige filmlandschap volop. In sommige gevallen gebeurt dat om het publiek niet op te zadelen met een absurd lange speelduur (zie het recente Nymphomaniac), maar vaker wordt de knoop al doorgehakt voordat de film in productie is gegaan en zijn de redenen wat commerciëler van aard. Vooral de afsluitende delen van verfilmde boekenreeksen die worden geclassificeerd als young adult ontsnappen hier niet aan, getuige de slotfilms van Harry Potter en Twilight. De methode is zelfs zo gebruikelijk geworden dat het onlangs als nieuwswaardig werd beschouwd dat de makers van The Maze Runner het niet nodig achtten het afsluitende boek van hun reeks over twee films te verdelen.
Bij The Hunger Games werd wel gekozen voor opsplitsing van de finale. Dat lijkt vooral te zijn gedaan om het succes van de franchise met een extra film te rekken, want het slotdeel is niet dikker dan zijn twee voorgangers. Wie na het enerverende Catching Fire klaar is voor Katniss Everdeens eindstrijd, moet daarom nog even geduld hebben; dit deel vormt net als Harry Potter and the Deathly Hallows - Part 1 de aanloop naar de apotheose die pas over een jaar zal plaatsvinden. Boeklezers zullen ongetwijfeld content zijn dat door de opsplitsing nog meer elementen uit het boek hun weg naar het witte doek hebben gevonden, maar kijkers zonder voorkennis staat een film te wachten met veel opbouw en nauwelijks climax.
Gelukkig bevat die opbouw genoeg interessante elementen. Niet zo vreemd, want het vorige deel pakte in zijn laatste vijf minuten uit met enkele stevige verrassingen: Katniss overleefde haar tweede Hongerspelen ternauwernood om uit te vinden dat ze de inzet was van een groot plan van enkele verzetsleden. Wat kort daarvoor nog haar vijanden leken, waren in werkelijkheid bondgenoten in vermomming die haar wilden bevrijden en inlijven voor hun strijd tegen het dictatoriale bewind. Helaas was er ook minder goed nieuws: haar thuisdistrict werd volledig van de kaart geveegd en haar vriend Peeta gevangen genomen door de vijand. Met een dusdanige hoeveelheid ontwikkelingen zou je verwachten dat de diverse plotlijntjes zo vlot mogelijk worden afgerond om maar snel aan het eindspel te kunnen beginnen, maar de film laat de meeste zaken eerst nog even lekker sudderen.
Zodoende wordt er goed stilgestaan bij de ingrijpende gebeurtenissen waar de vorige film mee afsloot. De opnieuw stevig getraumatiseerde Katniss wordt ditmaal opgevangen door het letterlijk ondergrondse verzet dat haar wil inzetten als het gezicht van de revolutie. Zijzelf zit daar aanvankelijk niet op te wachten, maar na een bezoekje aan het vernietigde District 12 en het verworven inzicht dat ze in deze rol haar dierbaren kan beschermen, stemt ze schoorvoetend in. Het zet Katniss persoonlijke ontwikkeling op boeiende wijze door, aangezien haar acties in de voorgaande delen ook steeds voortkwamen uit mededogen voor haar naasten. Het enige verschil is dat ze haar toneelstukje ditmaal uit naam van de tegenpartij opvoert.
Wat volgt is een boeiend kijkje in de keuken van een propagandaoorlog. Want hoewel Katniss niet over de messiaanse kwaliteiten van een Neo of Harry Potter beschikt, doet ze qua status nauwelijks voor beide heren onder. Met een cameraploeg wordt ze naar oorlogsgebieden gestuurd om videoboodschappen op te nemen die de diverse districten moeten inspireren in opstand te komen. Dat werkt bijzonder goed: een willekeurig door haar gezongen liedje wordt na uitzending al snel een verzetslied. Uiteraard zit de vijand ondertussen niet stil. Geregeld wordt Peeta op landelijke televisie gepresenteerd als Katniss ideologische tegenhanger die haar (en daarmee de natie) de strijd uit het hoofd moet praten. Ook denkt men actief na over de woorden waarin men zich uit, dus weigert president Snow zijn tegenstanders rebellen te noemen en doet hij ze liever af als radicalen. Niet heel subtiel, maar in tijden als deze wel zeer relevant.
Hoewel de titel anders doet vermoeden, bevat dit deel geen Hongerspelen, wat voor kijkers met een niet bijster grote interesse in de personages waarschijnlijk voor een weinig enerverende film zal zorgen. Actie is er nauwelijks (ondanks een nachtelijke militaire missie waarvoor de kunst goed is afgekeken van Zero Dark Thirty) en door de vele scènes die plaatsvinden in een ondergrondse bunker is het visuele aspect ook grotendeels verwaarlooswaar. Een heel verschil dus met voorganger Catching Fire, dat het overkoepelende verhaal van de reeks op veel punten vooruit wist te stuwen, maar ook gewoon een strakke actiefilm was. Mockingjay - Part 1 appelleert dan ook vooral aan de liefhebbers van deze franchise. Degenen met een wat oppervlakkigere interesse kunnen misschien beter geduldig zijn en volgend jaar een dubbelvertoning van beide Mockingjay-films bezoeken. Een lange speelduur valt immers te prefereren boven het gebrek aan een climax.
