Regie: Chris Smith | Cast:Robert Downey Jr., Robert Downey Sr., Alan Arkin, Paul Thomas Anderson, e.a. | Speelduur: 89 minuten | Jaar: 2022

Door zijn rollen in Iron Man en Sherlock Holmes weet iedereen wel wie Robert Downey Jr. is, maar slechts weinig mensen hebben een idee wie zijn senior is. Samen met zoon Robert probeert documentairemaker Chris Smith, eerder verantwoordelijk voor het fantastische Jim & Andy: The Great Beyond, daar met Sr. verandering in te brengen en dat lukt.

Robert Downey Jr. en zijn vader waren op artistiek niveau al van jongs af aan twee handen op één buik, hoewel het contrast tussen beide carrières haast niet groter kan. Robert Downey Jr. is al geruime tijd een van de bestbetaalde Hollywoodacteurs, terwijl zijn vader na zijn eerste studiofilm in 1980 (de nogal dwaze komedie Up the Academy) een grondige afkeer van Hollywood kreeg en vliegensvlug Los Angeles inruilde voor zijn vertrouwde New York, om daar opnieuw experimentele films te gaan maken.

Door zijn imago van provocateur die graag tegen schenen schopte had senior niets te zoeken in het Hollywoodwereldje waar de eerste vraag over een nieuwe film altijd steevast betrekking had op de mogelijke opbrengsten. Robert Downey Sr. hield ervan om in een zijn eigen droomwereldje te leven. Zelfs zijn naam was een verzinsel. Robert Elias Jr. klonk niet stoer genoeg, zeker niet als je zoals hij vrijwillig het leger introk, dus bedacht de New Yorker de naam Downey, omdat die Iers klonk.

Zijn nieuwe alter ego bleef hij behouden voor zijn werk als regisseur waarmee hij in het (vaak avantgardistische) undergroundcircuit heel wat respect vergaarde. Zijn films die gekenmerkt werden door hun rebelse en absurde karakter deden het vooral goed in de artistieke bioscopen van New York. Hij was een cineast die nooit zijn mond hield. Zo was hij met Putney Swope een van de eerste filmmakers die het racisme in de Verenigde Staten aankaartte.

De stijl die Robert Downey Sr. in zijn films hanteerde kun je het best omschrijven als een kruisbestuiving tussen John Cassavetes en Alejandro Jodorowsky. Het waren deze films waarin Robert Downey Jr. (als onwetend kind) zijn eerste stappen als acteur mocht zetten, ook al waren zijn eerste woorden op het witte doek "Do you have any hair on your balls?" De oude man heeft nergens spijt van, behalve dan zijn drugsgebruik. Daarvoor moest hij een hoge tol betalen, iets wat zijn zoon later ook zou ondervinden.

Sr. kan je vanuit verschillende perspectieven bekijken. Voor de cinefiel is het leerrijk om te zien welke rol Robert Downey Sr. speelde als filmmaker in het undergroundcircuit. Op chronologische volgorde komen zijn werken aan bod, met tussendoor wat woordjes van zijn boezemvriend Alan Arkin of Paul Thomas Anderson, die de filmmaker zodanig respecteert dat hij hem een rol wilde geven in zijn eigen Boogie Nights.

Maar Sr. is meer dan een cinefiel onderonsje. Smith zet ook een innemend portret neer van vader en zoon dat overschaduwd wordt door de ziekte van Parkinson. Het begint bij wat duizeligheid, maar al snel merk je dat dit een documentaire is over een aftakelende man die beseft dat het leven hem, behalve pijn, niets meer te bieden heeft.

Sr. toont ook een heel ander beeld dan we gewend zijn van Robert Downey Jr. Deze Marvel-superheld blijkt bij thuiskomst nuchter en verstandig genoeg om de Hollywoodballon te kunnen doorprikken, ook al aarzelt hij geen seconde om het spel mee te spelen. De beelden tussen vader en zoon (allemaal gefilmd in zwart-wit) tonen dat filmsterren ook maar mensen van vlees en bloed zijn, zonder ook maar één moment te moeten toegeven aan meligheid. Sr. is misschien niet de documentaire waar de grote massa op zit te wachten, maar is zeker waardevol als eigengereid portret.

Sr. is te zien bij Netflix.