Na een reis langs filmfestivals als Venetië en Toronto brengt streamingdienst Netflix morgen zijn eerste 'original' dramafilm uit in Nederland. Beasts of No Nation is meteen een flinke gok: het is niet alleen een serieuze arthousefilm, maar ook een dure productie met risicovolle opnames op locatie. Tel daar een overwegend onbekende cast bij op en je hebt de juiste ingrediënten voor een riskante onderneming. Gelukkig staat er een talentvol regisseur aan het roer in de persoon van Cary Fukunaga, de man achter het eerste seizoen van HBO-hitserie True Detective en films als Sin Nombre en Jane Eyre. Hij baseerde zich op het gelijknamige boek van Uzodinma Iweala.
» Lees ook onze interviews met Idris Elba en Cary Fukunaga.
Beasts of No Nation opent in een onbekend Afrikaans land. Er woedt een burgeroorlog; rebellen leveren een verbeten strijd tegen regeringstroepen. Verspreid door het land zijn safe zones ingesteld, zoals het dorp van hoofdpersoon Agu. Hij merkt daar op gesprekken van zijn vader en oudere broer na weinig van de oorlog. Agu en zijn familie hebben het dus redelijk goed, maar daar komt snel een einde aan. De rebellen komen naderbij en besloten wordt de vrouwen en kinderen te evacueren. In de chaos blijft de jonge Agu achter bij zijn vader en broer, die hun huis wilden beschermen. Een stomme fout van de regeringstroepen leidt tot de standrechtelijke executie van Agus vader en broer.
Het jongetje zelf weet te ontsnappen en in een aangrijpende scène zien we hem huilend door de bossen vluchten. Hij rent regelrecht in de armen van de rebellen die hem in hun gelederen opnemen. Agu ontmoet al snel de Commandant, een angstaanjagend figuur die er overduidelijk genoegen in schept om kinderen tot gruweldaden aan te zetten. Na een uitgebreide inwijding wordt Agu bijvoorbeeld ingezet als beul. Hij krijgt een kapmes in zijn handen geduwd en moet een man van wie hij weet dat die onschuldig is, doden. Het is een harde scène, waarbij Fukunaga er bewust voor kiest niet op de gruwelijke dood van de om hulp roepende man te focussen. De reactie van Agu, daar draait het om en die zien we dan ook uitgebreid. Dat betekent niet dat er niets van het geweld wordt getoond. De film zit vol gruwelijkheden. Het knappe is echter dat het geen enkel moment daarom draait.
Het geheel draait om de ontmenselijking van kindsoldaten. Volgens Netflix zijn er wereldwijd nog een kwart tot een half miljoen kindsoldaten, waarmee dit verhaal een zekere actualiteit krijgt. Hun verhaal wordt kleiner gemaakt tot dat van één jongen en dat is wat deze film zo sterk maakt. Beasts of No Nation laat veel aspecten zien van het leven van Agu. Zo bidt hij in eerste instantie dagelijks tot God, in een poging vergiffenis te krijgen voor de dingen die hij doet. Maar op een bepaald moment stopt hij daarmee. De knul raakt er namelijk van overtuigd dat God hem niet meer zou accepteren. Zo zie je de jongen die nog onschuldig was aan het begin van de film, langzaam verharden. Van een twijfelend, lief jongetje naar een moordenaar.
Om dat allemaal goed over te kunnen brengen, heb je natuurlijk een sterke hoofdrolspeler nodig. Die vond regisseur Fukunaga na een lange zoektocht in de onervaren Abraham Attah. Hij weet elke emotie goed over te brengen en is een bijzondere vondst. Maar ook Idris Elba, die de Commandant speelt, is fenomenaal. Hij is een angstaanjagende aanwezigheid, maar tegelijk een man die je kunt begrijpen of waarderen. Elba weet de verschillende aspecten van de Commandant feilloos over te brengen en maakt er een fascinerend personage van.
Netflix heeft een goede keuze gemaakt met Beasts of No Nation. De film toont de gruwelijkheden van oorlog en de moeilijkheden waar kindsoldaten mee te maken krijgen en snijdt daarmee actuele thema's aan. De werkelijkheid van tienduizenden kindsoldaten wordt effectief gedestilleerd tot het verhaal van één knul. Het resultaat is een indrukwekkende, bij vlagen ongemakkelijke zit.
