in Recensies
Update:
Toto, Steely Dan, The Doobie Brothers en vooruit, zelfs Warren G. Het zijn allemaal namen die menig platenverzamelaar als muziek in de oren klinken, maar is het ook logisch om deze artiesten onder één noemer samen te brengen? Op de vooravond van YouTube meende een stel creatievelingen van wel. In 2005 verscheen de eerste aflevering van Yacht Rock, een satirische webserie die de spot dreef met lichtvoetige rockmuziek uit de late jaren zeventig en vroege jaren tachtig. Yacht Rock: A Dockumentary (de alternatieve spelling is geen toeval) traceert de hoofdrolspelers en schetst een aandoenlijk beeld van een prettig vrijblijvende scene.
"Het is zoiets wat je weet als je het hoort", zegt een muziekjournaliste in een vroeg interviewfragment over yachtrock. Het is een dooddoener die zo uit het Koningslied afkomstig had kunnen zijn, en toch slaagt regisseur Garret Price (veelal actief als editor van televisieseries) er rap in om een lans voor dit curieuze mixgenre te breken. Beeldflitsen uit geanimeerde sitkoms (The Simpsons, Family Guy) en talkshows laten zien hoe de Amerikaanse populaire cultuur in navolging van de meer obscure webserie met de yachtrock-scene en zijn vermeende personages aan de haal ging.
Die personages waren muzikale veelvraten als Michael McDonald, Christopher Cross en Kenny Loggins; zangers, muzikanten en songwriters die vanaf de jaren zeventig hun stempel op de Amerikaanse muziekindustrie drukten, maar lang niet door iedereen even serieus werden genomen. Hun slonzige voorkomen kwam hen van pas in een periode dat MTV de aanblik van hitartiesten nog niet onder handen had genomen ("Video Killed the Radio Star, dat klopt écht") en hun muziek had zo'n luchtige vibe dat je de urgentie ervan nog altijd eenvoudig kunt relativeren.
Treffend is een typering van Cross zijn grootste hit Sailing: "eindelijk een yachtrock-nummer dat écht over zeilen ging". Steely Dan mocht bij vlagen dan nog wat ernstiger klinken, The Doobie Brothers en Toto zongen met hun gladde instrumentatie toch vooral over liefdes die niet mochten zijn, of in extremis (yachtrock was in 1982 alweer op z'n retour) over regenval in Afrika.
"Het is een scene, maar ook een vibe", klinkt het in de documentaire, en dat besefte rapper Warren G zich in de jaren negentig maar al te goed. Zijn debuutnummer 'Regulate' bevat een sample van Michael McDonald (bekend van Steely Dan én The Doobie Brothers) en met deze zachtaardige sound gaf hij in 1994 zijn eigen draai aan gangstarap. Yacht Rock had wel meer kunnen doen met de doorwerking van nummers en invloeden uit de 'hoogtijdagen': de nadruk ligt na de introductie van de scene toch vooral op de belangrijkste muzikanten van toén.
De documentaire begint en eindigt spraakmakend, met de eerder aangehaalde verwijzingen in de populaire cultuur en de opmerkelijke context van de Yacht Rock-webserie. Het kabbelende middenstuk teert toch vooral op archiefbeelden en herinneringen aan studiosessies, en dat terwijl de populaire receptie van yachtrock ook uitnodigt tot een meer alternatieve beschouwing. Wat zegt het gegeven dat een webserie met terugwerkende kracht een (sub)genre kan uitvinden bijvoorbeeld over ons begrip van muziekgeschiedenis? En zien we vandaag de dag nog iets van yachtrock in de hitlijsten terug, of zijn haar invloeden een stille dood gestorven?
Price lijkt het antwoord te geven als hij Bethany Cosentino voor de camera laat verschijnen. Zij is de kopvrouw van Best Coast, een dromerige duo-act (al besloot Cosentino in 2023 solo te gaan) die vaak wordt weggezet als surfrock. In de documentaire zegt de muzikante het nodige over de aantrekkingskracht van yachtrock, maar haar eigen stijl komt niet ter sprake. En dat terwijl ze woont en werkt in Los Angeles, waar de scene volgens de speelse webserie zijn oorsprong vond.
De spanning tussen yachtrock als muziekstijl en yachtrock als slechte grap maakt deze documentaire een stuk fascinerender dan hij op basis van de vele pratende gezichten oogt. Een opgenomen telefoongesprek dat helemaal aan het einde van de documentaire wordt afgespeeld, spreekt wat dat betreft boekdelen. Hoe serieus de regisseur het advent van yachtrock zelf ook lijkt te nemen, er zijn genoeg muzikanten die er absoluut niets van moeten weten. Als Price Donald Fagen (ex-toetsenist Steely Dan) opbelt, verbreekt die in niet mis te verstane bewoordingen de verbinding. Wat een onschuldige webserie al niet teweeg kan brengen...
Yacht Rock: A Dockumentary is te zien bij HBO Max.
