Een vader mag zijn pasgeboren zoon geen David noemen. Een vrouw wordt seksueel geïntimideerd tijdens een sollicitatiegesprek. Een man moet zich uitkleden zodat een ambtenaar kan bepalen of zijn tattoos 'normaal' zijn. Dit zijn slechts een paar scenario's uit de uiterst kritische Iraanse film Terrestrial Verses. De situaties zijn frustrerend, dramatisch, maar vooral heel reëel.
Het Iraanse regime is sinds de Culturele Revolutie in de jaren tachtig steeds theocratischer en strikter. Hoewel sommige bevolkingsgroepen daar meer onder lijden dan andere, is eigenlijk iedereen slachtoffer van de autoritaire machthebbers. Verschillende miniscenario's laten zien hoe absurd en extreem dat soms is.
De opzet van Terrestrial Verses is bijna experimenteel. Een coherente verhaallijn of een concrete connectie tussen de verhalen ontbreekt. Iedere scène is zijn eigen miniverhaal. Toch is de volgorde van scènes niet willekeurig. Het eerste verhaal gaat over een man die zijn baby David wil noemen, maar dat niet mag omdat het geen islamitische naam is. Je ziet langzaam maar zeker zijn frustratie groeien, terwijl de ambtenaar zijn woorden verdraait om hem te ontmoedigen.
Het tweede verhaal gaat over een moeder die een schooluniform moet kopen voor haar dochter. De dochter heeft rossig haar, een Mickey Mouse-shirt en danst vrolijk op muziek. De kleren die zij wil zijn echter niet toegestaan op school; moeder en dochter hebben geen zeggenschap hierover. Als het meisje het volledige 'uniform' aanheeft is het vrolijke kind dat we zagen aan het begin van de scène nog nauwelijks herkenbaar. Haar identiteit is haar volledig afgenomen.
De rode draad van de film is hoe het dagelijks leven in alle opzichten een vorm van onderdrukking ondervindt, die mensen van hun identiteit berooft. Het dient als waarschuwing voor dergelijke strenge regimes. Veel mensen denken dat een autoritair regime slechts een bepaalde doelgroep onderdrukt en dat ze zich wel kunnen aanpassen. De werkelijkheid is anders; niemand is vrij om af te wijken van de door de machthebbers gestelde normen.
Sommige scènes eindigen hoopvoller dan andere, maar het punt van de film is niet om te laten zien hoe je je kunt verzetten tegen een dictatuur. Het doel is om verschillende invalshoeken te laten zien van hoe slachtoffers met onderdrukking omgaan.
Ook de religieuze aard van de Iraanse theocratie speelt een grote rol in Terrestrial Verses. Alle autoriteiten in de film handhaven de wet met hun hand op de Koran. In sommige gevallen worden zelfs regels uit het heilige boek geciteerd. Hierdoor worden deze situaties onmenselijk en statisch. In plaats van te kijken naar de meest natuurlijke, humane aanpak van dingen, wordt gekeken naar gedateerde verzen uit een eeuwenoud boek.
Niet elk scenario is even sterk. Vooral het acteerwerk fluctueert tussen overtuigend en matig. Iedere acteur staat immers voor een forse uitdaging; elke scène is slechts één lang, onafgebroken shot waar hij of zij centraal staat. Een fantastische stijlkeuze die een hoop druk legt op de acteurs, en niet iedereen lijkt daartegen opgewassen.
De absurditeit van de film is op momenten komisch, maar onder de oppervlakte is Terrestrial Verses schokkend op een existentieel niveau. Het punt van de film is immers bewezen doordat de Iraanse overheid het paspoort van de regisseur heeft ingenomen na de première in Cannes. Laat deze film dan ook een waarschuwing zijn voor politici die met religieuze intenties een stempel willen drukken op de maatschappij. Zodra dergelijke ideeën voeten aan de grond krijgen, zal uiteindelijk iedereen slachtoffer worden.
