Hoe ervaren de tienermeisjes van Amerika het politieke klimaat, en hoe zouden zij het veranderen als zij aan de macht stonden? Girls State (een vervolg op de prijswinnende documentaire Boys State uit 2020) profileert een aantal ambitieuze politici-in-spe tijdens het gelijknamige zomerkamp in Missouri. Hier krijgen zij de kans om te debatteren over grotere problematiek, en worden zij klaargestoomd voor het politiek werkveld. Dat is althans wat hen beloofd wordt. Girls State belicht onbewust seksisme, maar geeft ook een inspirerende blik op de kracht van jonge ambitie bij de meisjes.
Zowel Girls State als Boys State zijn nationale weekprogramma's waar Amerikaanse tieners samenkomen om politiek te bespreken. De bedoeling hiervan is om ze klaar te stomen voor de politieke carrières die zij ambiëren. Maar zoals de namen doen vermoeden, worden jongens en meisjes gescheiden. Dit creëert snel een beeld van ongelijkheid, en schetst geen realistisch beeld van de maatschappij waar zij die week zo veel over discussiëren.
Girls State komt traag op gang. Door lang de tijd te nemen om de verschillende hoofdpersonen te ontmoeten, krijgt de kijker een duidelijk inzicht in de diversiteit van de groep. Van over het hele politieke spectrum komen meisjes uit Missouri bijeen om een voorproefje van het politicusleven te ervaren. Dit had een stuk korter gekund, maar bouwt wel een onderliggende spanning op die uiteindelijk prachtig wordt uitgewerkt.
Hoewel aan het begin de verzustering tussen de meisjes centraal staat, begint ondertussen ontevredenheid over het programma onder het oppervlak te borrelen. Van strikte kledingvoorschriften tot (te) veel activiteiten die niks met politiek te maken hebben: Girls State is niet zoals het aan ze is verkocht. In plaats van grotere zaken te bespreken, maken zij armbandjes en zingen zij liedjes. Het lijkt meer om girl power te gaan, dan daadwerkelijk de meisjes de handvatten te geven om problemen op te lossen.
Dit wordt alleen maar versterkt wanneer ze de verschillen tussen hun programma en dat van de jongens ontdekken. Dan komt Girls State echt op gang, en is de politieke ambitie van de meisjes op zijn sterkst. Want hoewel het kamp hun ambities onderschat, zetten de meisjes zich meteen in om de ongelijkheden aan te kaarten. En door dit te doen worden twee grote maatschappelijke problemen subtiel blootgelegd.
Ten eerste wordt de minimale invloed van individuen op de politiek hiermee in kaart gebracht. Helemaal omdat tijdens het filmen de uitspraak in de rechtszaak Roe v. Wade teniet werd gedaan, en abortus dus strafbaar kon worden. Door deze gigantische politieke aardverschuiving naast de dagelijkse onderdrukking van de meisjes op het kamp te zetten, wordt hun hulpeloosheid alleen maar versterkt.
Ten tweede wordt het afnemende vertrouwen in journalistiek aangesneden. Zo wordt er een journalistiek onderzoek gestart naar de verschillen tussen de programma's door een van de deelneemsters. Al snel wordt duidelijk dat de jongens meer boeiende politieke activiteiten krijgen, voornamelijk dankzij het drie keer zo hoge budget als dat van Girls State.
"De programma's horen verschillend te zijn," zegt een van de organisatoren in het artikel. Maar het enige wat deze verschillen in stand houden zijn de stereotype man-vrouw verhoudingen in de Amerikaanse maatschappij. In plaats van hun ambities aan te wakkeren, worden de meisjes klaargestoomd voor het "echte leven", waarin zij nooit even ver zullen komen hun mannelijke tegenhangers. In ieder geval in het oog van oudere generaties en dus hoogstwaarschijnlijk hun toekomstige werkgevers.
Deze toon, in combinatie met wat er met het abortusrecht gebeurt, geeft een nare nasmaak. En hoewel het narratief op positieve wijze wil eindigen, geeft het een schraal toekomstbeeld weer. Deze verfrissend realistische blik op het huidige politieke klimaat geeft stof tot nadenken, wat meer oer-Amerikaanse documentaires niet zou misstaan.
Wel tot vrolijkheid stemt de ambitie die de meisjes vasthouden. Ze zetten zich actief af tegen de oudere generaties, die een klassiek beeld van vrouwelijkheid in stand proberen te houden. Het geeft vertrouwen in de toekomstige leiders, dat zij zich al zo jong durven uit te spreken tegen onrecht, en ook voor hun rechten zullen vechten als het nodig is.
Girls State is te zien bij Apple TV+.
