Regie: Liza Williams | Scenario: Liza Williams | Speelduur: 90 minuten | Jaar: 2023

Paris Hilton trekt in 2022 media-aandacht als zij naar buiten komt met het misbruik dat zij moest ervaren als tiener in een rehabilitatiekamp. Dankzij haar grote openbaring, voelen steeds meer gedupeerden zich veilig om hun eigen verhaal te vertellen aan de wereld. Dankzij de nieuwe interesse in het onderwerp besluit men bij Netflix om de documentaire Hell Camp: Teen Nightmare te maken. Dat zich zowaar weet te onderscheiden van het gros van Netflix-documentaires.

Hoewel het hele verhaal wordt geopend met het verhaal van Paris Hilton, wordt zij (en de impact die zij heeft gemaakt met haar verhaal) al snel achterwege gelaten. In plaats van volledig te focussen op de huidige ervaringen van de bestaande kampen, blikt de documentaire terug op de grondlegger van deze bizarre poging om Amerika's jeugd in toom te houden. Daarmee creëert Hell Camp een portret van de in Europa onbekende crimineel Steven Cartisano.

In de jaren tachtig waren zijn kampen nog niet zo omstreden als nu. Ouders hadden moeite met hun kinderen in toom te houden, waardoor zij als laatste hoop een flinke smak geld tegen het probleem aan gooiden. Zonder precies te weten waar zij hun kinderen naartoe stuurden. Met een prijskaartje van minimaal vijftienduizend dollar was deze blinde investering toch bijzonder en een die ouders niet zo overhaast hadden moeten maken.

Cartisano bouwt bedrijf na bedrijf op met hetzelfde doel: tieners van de afgrond redden. Het enige probleem (in ieder geval in de ogen van de wet) is dat hij fraudeert. Hierdoor ontstaat er een kat-en-muisspel dat zich over heel de wereld afspeelt, terwijl onwetende ouders hun tieners de natuur in sturen, waar ze in stilte worden afgemat en mishandeld door de kampbegeleiders. De documentaire laat zo zien hoe Cartisano zich door meer laat motiveren, dan alleen zijn drang om de jeugd van Amerika te redden.

Het exacte aantal tieners dat in deze survivalkampen terechtkwam is vooralsnog onbekend, maar de kampen bestaan nog steeds en blijven lucratief. Deze duik in het leven van Cartisano biedt inzicht in hoe makkelijk macht en geld een van origine enigszins puur concept kunnen verrotten. Dusdanig veel, dat hij zelfs zijn eigen zoon naar een van de kampen stuurt om hem van zijn drugsproblemen af te helpen.

Dit constante contrast tussen het verhaal dat Cartisano vertelt en de realiteit die de tieners moesten meemaken, is op meerdere manieren in beeld gebracht. Zo wordt het sprookje dat de ouders verwachtten constant gecontrasteerd met beelden die daar lijnrecht tegenover staan, door de tieners zelf gefilmd. En naast de interviews met Cartisano worden een advocaat, journalist en sheriff aan het woord gelaten om de realiteit bloot te leggen. Ook het contrast tussen de grandioze schoonheid van Amerika's woestijnlandschap en de verschrikkelijke herinneringen van de tieners daar blijft schrijnend.

Buiten de blootlegging van deze gigantische rehabilitatie-industrie, heeft de documentaire een volledig dichtgetimmerd verhaal met bijpassend vloeiend tempo. De film verveelt geen moment maar neemt ook de nodige pauzes om de ernstige situaties te laten ademen. Ondertussen doen de makers van Hell Camp hun best om zo veel mogelijk in de jaren tachtig te blijven hangen. Niet alleen qua decors van tussenshots, maar ook de plekken waar de interviews plaatsvinden lijken een tijdscapsule naar veertig jaar geleden.

Dit oog voor detail en de manier waarop archiefbeelden worden getoond is speels en een fijne verademing. En in tegenstelling tot vele andere Netflix-documentaires, heeft Hell Camp: Teen Nightmare genoeg ernst overgebracht in de negentig minuten speeltijd, dat er geen geforceerde conclusie in de laatste vijf minuten wordt gepresenteerd. Hierdoor voelt het geheel afgerond en krijgt de kijker de ruimte om eigen conclusies te trekken.

Hell Camp: Teen Nightmare is te zien bij Netflix.