Regie: Rob Reiner | Speelduur: 85 minuten | Jaar: 2023

De meeste Nederlanders zal de naam Albert Brooks weinig zeggen, maar bij het zien van fragmenten uit films waarin hij heeft gespeeld zal hij herkend worden - vooral als de stem van de vadervis uit Finding Nemo. Hij valt sneller op in de VS, omdat hij daar al beroemd was als komiek in de jaren zeventig. Weinigen zullen dan ook weten hoe de man eigenlijk heet, en deze documentaire informeert daar vrijwel direct over.

Rob Reiner, acteur en regisseur, is al tientallen jaren bevriend met acteur en regisseur Albert Brooks, en heeft nu deze film over hem gemaakt waarin ze onder andere ook met elkaar praten voor de camera. De gebruikelijke ingrediënten komen aan bod, maar ditmaal tenminste niet in een voorspelbare volgorde.

Een documentaire gemaakt door een goede vriend van het onderwerp is niet bepaald neutraal. Maar het gaat over iemand die voornamelijk mensen aan het lachen probeert te maken, dus die vrolijke noot mag best. En omdat de beste man hier bij slechts een kleiner deel van cinefielen bekend is, wordt dit voor de meesten meteen een gezellige kennismaking.

De titel slaat op een van Brooks films, die schreef, regisseerde en waarin hij de hoofdrol speelde. Een hartstikke leuke film over een man die na zijn dood zichzelf moet verdedigen, om te bepalen of hij naar het hiernamaals mag of terug moet naar de aarde voor een nieuwe poging - met Meryl Streep. Aan het einde wordt ook gezegd dat Brooks met deze documentaire zijn eigen leven heeft verdedigd, maar dat is vooral een grapje. Want hij hoeft zich niet te verdedigen voor zijn prima carrière.

In plaats van alles chronologisch te laten zien, schommelt de documentaire juist heen en weer tussen verleden naar heden. En dat is in een tijd van veelgebruikte formats erg prettig. Het begint met zijn tijd als komiek. Zijn komische stijl lijkt vandaag de dag misschien niet bijzonder maar als we de vele bekende namen die worden geïnterviewd mogen geloven (Chris Rock, Steven Spielberg, Jon Steward, Tiffany Haddish, et cetera) dan was Brooks de eerste die er mee kwam. Pas daarna komen zijn ouders aan bod. Het is bijzonder om te leren wie zijn ouders waren (en hoe zijn vader stierf), wat hem een makkelijk opstapje in Hollywood bood.

Brooks stopte veel persoonlijke gevoelens in zijn films, en spreekt daar nu ook openlijk over. Zijn moeder was kritisch, iets dat hem stoorde. Tegelijkertijd realiseerde hij zich dat ze jaloers was omdat de schijnwerpers ooit op haar gericht waren, maar dat stopte toen ze moeder werd. Daar heeft hij een hele film aan gewijd (Mother). Daarnaast spreekt hij onder andere ook over hoe dit hem hinderde tijdens het filmmaken.

Zelfs filmliefhebbers die hem wel kennen, worden vast verrast door de anekdote over Stanley Kubrick die contact opnam met Brooks voor een groot compliment over een van zijn films. Nu al deze titels binnen anderhalf uur op een rijtje worden gezet en er korte fragmenten worden getoond, valt er wel een thema op: de personages die Brooks speelt worden meer dan eens dwars gezeten door een vrouwelijk personage.

Brooks speelt vaak een sul, maar als de helft van de tijd de conclusie is dat het eigenlijk allemaal de schuld van de vrouw was, dan is dat wellicht voer voor een toekomstige documentaire - gemaakt door iemand die geen maatjes met hem is. De fragmenten nodigen uit om de films te kijken, wie dat gaat doen zal het vanzelf wel ontdekken.

Dankzij deze documentaire kan Albert Brooks behalve gezichtsbekendheid nu ook enige naamsbekendheid krijgen hier. Gezien alle sterren die vol lof over hem spreken mag het duidelijk zijn dat hij in Hollywood in ieder geval ontzettend gewaardeerd wordt. Niet al zijn films krijgen een goede score, maar hij heeft in ieder geval zijn leven lang gedaan wat hij wilde, met passie.

Albert Brooks: Defending My Life is te zien bij HBO Max.