Regie: Romain Gavras | Scenario: Romain Gavras, Ladj Ly | Cast: Dali Bensalah (Abdel), Sami Slimane (Karim), Ouassini Embarek (Moktar), Anthony Bajon (Jérôme), e.a. | Speelduur: 99 minuten | Jaar: 2022

Als er iets flink scheef zit in de maatschappij, dan zijn het de lagere klassen en de onderdrukten van de samenleving die zich het eerst roeren. Door hun achtergestelde positie merkt deze groep als eerste de gevolgen. Vaak komen ze hierbij tegenover de autoriteiten te staan, met alle gevolgen van dien. Niet zelden verschijnen er in de media schrijnende beelden van politie-eenheden die jonge opstandelingen te lijf gaan. Helaas is een racistisch motief vaak onderdeel van dit gewelddadige treffen.

Wat in de immens intense Franse actiethriller Athena precies heeft geleid tot geweldexplosies laat regisseur Romain Gavras in het midden. Het enige dat we weten is dat een dertienjarige jongen, die we nooit te zien krijgen en dus ook voor de kijker waadt in anonimiteit, het leven heeft moeten laten. Er zijn zelfs beelden van het gewelddadige neerslaan van de puber. Zijn oudste broer Abdel, een gerespecteerd militair, maant zijn omstanders en media tot kalmte. Deze blijkt van korte duur, want er wordt een brandbom gegooid en het geweld barst weer los.

Gavras, die samen het script schreef met de regisseur en schrijver van het sociaal bewogen en alom gelauwerde Les Misérables, toont in lange onafgebroken halen de tocht naar genoegdoening van de jongeren in de fictieve buitenwijk Athena. Met enerverende lange shots - veelal kunstig gesmeed tot wat een enkele take lijkt - zien we de brandbommergooier met zijn mede-opstandelingen een politiebusje kapen en zijn toevlucht zoeken tot de betonhel die Athena is.

De bom blijkt te zijn gegooid door Karim, nog een broer van de overleden jongen. Vervolgens maken we kennis met de ruwe drugsdealer Moktar, die als vierde broer de familie compleet maakt. Gavras neemt ons mee in de chaos, waarbij er nauwelijks momenten zijn om de zaken goed op orde te brengen en je gaandeweg leert hoe de verhoudingen zijn.

De archetypische rollen van de broers - er is de ordebewaker, de anarchist en de ronselaar - gaan al snel door elkaar lopen. Het is een knappe prestatie dat te midden van alle actie juist op dit vlak de karakterontwikkeling ontstaat. Helemaal als je je bedenkt dat sommige scènes zo je woonkamer in denderen dat je nauwelijks kan bevatten wat je ziet.

Tegenover de queeste van de broers staat een jonge agent van wat nog het meest kan doorgaan als de mobiele eenheid, die zich in het hol van de leeuw moet begeven en tussen de broers in komt te staan. Zelfs zonder de context van de dood van een dertienjarig broertje is duidelijk dat geweld voor het drietal broers zowel een teken van macht als onmacht is.

Soms verliest Gavras zich in de snelheid, ook omdat het verhaal zonder al te veel tijdsverdichting wordt gebracht. Hij weet echter niet alleen te imponeren in de hectiek, maar ook juist in de sporadische stille momenten. Athena is veel en dikwijls overweldigend, maar door de exacte omstandigheden van de geweldescalatie in het vage te laten ligt alle aandacht bij de personages en hun onderlinge band. Knap werk dat eigenlijk in de bioscoop hoort.

Athena is te zien bij Netflix.