Als Uw Gat Maar Lacht
Recensie

Als Uw Gat Maar Lacht (2023)

Deze krankzinnige kunstfilm met heerlijk absurdistische humor is waarschijnlijk niet voor iedereen.

in Recensies
Leestijd: 2 min 12 sec
Regie: Dick Verdult | Scenario: Dick Verdult | Cast: Izah Hankammer (Amy), Harun Bahasoean (Vader in toneelstuk), Peter Fengles (Vader), Lola Koppen (Amy in toneelstuk), Ekaterina Levental (Moeder), Tim Teunissen (Barry), e.a. | Speelduur: 93 minuten | Jaar: 2023

Al sinds zijn twintigste is Dick Verdult actief in de Nederlandse kunstwereld. In zijn werk is altijd een fascinatie terug te zien voor niet-westerse culturen. Na decennialang videokunst te hebben gemaakt komt hij nu met zijn eerste bioscoopfilm: Als Uw Gat Maar Lacht. Deze is verre van toegankelijk, maar biedt zeker een unieke ervaring.

De vijftienjarige Amy groeit op in een excentrieke en belachelijk rijke familie. Zoals iedere puber verafschuwt ze haar ouders en probeert ze zich van hen af te zetten. Ze hekelt niet alleen haar rijke afkomst, maar vooral hoe haar ouders hun onzekerheden op haar projecteren. Haar frustraties verwerkt ze in een toneelstuk dat ze regisseert, met hulp van een net zo excentrieke toneelmaker.

De afwisseling van het toneelstuk met de (net zo absurde) realiteit brengt een extra laag van subjectiviteit en een gelaagde absurditeit met zich mee. Het absurde is, afhankelijk van de scène, komisch, tragisch, deprimerend of schokkend. Het toneelstuk vult gaten op in het verhaal die de kijker niet te zien krijgt. In plaats van Amy's ervaringen en herinneringen te tonen in een flashback, worden ze in haar toneelstuk op een overdreven manier naverteld. Zo zien we daarin haar obsessie met Japan, het duistere verleden van haar vader en het onbesproken neurotische gedrag van haar moeder.

In veel opzichten lijkt Als Uw Gat Maar Lacht zijn stijl te ontlenen aan de (vroege) films van Alex van Warmerdam. De absurde, zwarte humor bekritiseert en parodieert elitaire mensen op dezelfde manier als waarop onder meer Abel, De Noorderlingen en De Laatste Dagen van Emma Blank de gemiddelde Nederlander bespotten. Gelukkig gebruikt Verdult Van Warmerdam uitsluitend als inspiratie en voelt zijn film niet als een luie kopie.

Als Uw Gat Maar Lacht zal door de unieke en ontoegankelijke stijl geen volle zalen trekken. Hoewel technisch gezien elke film kunst is, zal niemand in een alledaags gesprek een Batman-film kunst noemen, aangezien dat voornamelijk massavermaak is. Als Uw Gat Maar Lacht is daarentegen eerst kunst en dan pas vermaak. Dat maakt deze film niet beter of slechter dan andere films. Het is simpelweg een indicatie van smaak voor de kijker.

Het is goed om te zien dat er naast romantische komedies en historische drama's ook nog andere projecten van Nederlandse bodem komen, al zullen waarschijnlijk maar weinig mensen Als Uw Gat Maar Lacht gaan bekijken. Niet iedereen zal immers een experimentele en absurdistische film als deze kunnen waarderen. Maar een unieke ervaring biedt hij zeker.