Soms straalt een film uit dat de makers groot fan zijn van een bepaalde stijl en dat ze die nabootsen. Is dat jatwerk? In principe wel. Maar als het goed gedaan is - op een manier dat het niet overkomt als jatwerk - dan is dat prima. Quentin Tarantino heeft er een carrière van gemaakt. Sisu druipt van de liefde voor westerns en liefde voor films met een zwijgende robuuste bink als hoofdpersoon. Hun eigen invulling staat op eigen poten.
De nazi's vertrekken uit Lapland en verwoesten alles op hun pad. Ze stuiten op een man van wie ze niet weten dat hij een ex-soldaat is die zich heeft teruggetrokken voor een eenzaam leven op het platteland - en dat hij een bloedstollende reputatie heeft. Ze leren alleen dat hij rondloopt met een zak goud. Omdat ze die van hem afnemen, merken ze vanzelf met wie ze gesold hebben.
Het Finse woord sisu betekent zoiets als innerlijke kracht, een soort stoïcijns doorzettingsvermogen vanuit een diepe motivatie. Het is de titel van deze film, omdat de hoofdpersoon niet tegen te houden is in het terugkrijgen van zijn goud. Hij berooft zelfs mensen van hun leven om zijn doel te bereiken.
Maar het zijn gemene nazi's, dus dat is prima. Sisu speelt zich af in het noorden van Finland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar dit is geen oorlogsfilm. Het lettertype informeert de kijker meteen: dit is een western (maar gezien de locatie eigenlijk een northern). Het is het verhaal van een antiheld, een goudzoeker, die het in zijn eentje opneemt tegen een groep slechteriken.
En dan ook erg zwart-wit: tussen de nazi's zit er niet eentje met een soort van geweten, en de hoofdpersoon is zo slecht nog niet omdat hij klaar was met de moordmachine uithangen in het Finse leger. In bepaalde andere films zou zo'n pure polarisatie schadelijk kunnen zijn, maar niet in deze. Sisu heeft geen pretenties iets anders te zijn dan het verhaal van een ultieme vechtersbaas die afrekent met nazi's.
De naamloze hoofdpersoon, die op de aftiteling staat als Aatami, spreekt geen woord. Wanneer hij zich staat te wassen toont zijn gehavende lijf zijn geschiedenis. Hij leeft alleen op het land samen met zijn hond, en stuit op een fikse goudader. Dat er elders knallen klinken en rook is te zien, is niet zijn zaak. Zodra hij beroofd is door de nazi's blijft zijn wraakactie nog steeds woordeloos. Het is duidelijk dat de makers fan zijn van dit type film en ervan genieten dat ze er nu zelf een maken.
De hoofdrol is voor Jorma Tommila die hier niet bekend is, maar in Finland al sinds begin jaren tachtig werkzaam is als acteur. Het zal een makkelijke klus zijn geweest op de momenten dat hij niet meer hoeft te geven dan een neutrale blik. Maar wanneer hij gestoken of beschoten wordt, brengt hij zijn pijn goed over. Hij brengt zijn onstuitbaarheid sterk over. Hij heeft er letterlijk geen woorden voor nodig.
Het kille landschap van Finland blijkt een passende setting voor een western. Er zijn geen rotsen of zanderige vlaktes nodig, het gaat om de verlatenheid. Hulp is niet snel in te schakelen; niet door de hoofdpersoon als de nazi's zijn goud afnemen en niet door de nazi's als ze hem op hun dak krijgen.
De man is als een gemaskerde seriemoordenaar in een slasherfilm: niet te stoppen. Inclusief dat element van onaantastbaarheid, ongeacht wat hem wordt aangedaan. Het gaat soms zelfs een tikje te ver. Het middenstuk bestaat uit een reeks aanvallen die de hoofdpersoon flink verwonden, maar uiteindelijk schakelt hij wel weer een paar tegenstanders uit. Omdat hij niet steeds dezelfde verwondingen kan oplopen, worden die steeds extremer - en daarmee ongeloofwaardiger.
Maar de film zegt in kraakheldere stem: dit is niet echt, dit is een film. Dat vergeeft niet alles, maar wel veel. De Duitsers spreken bijvoorbeeld Engels, want Sisu is bij voorbaat gemaakt voor de internationale markt; een verstandig besluit. In anderhalf uur bouwt hij op naar een spannende climax en een uitkomst die een verzadigd gevoel geeft. En als leuke bijkomstigheid heeft iedereen een woordje Fins geleerd.
