Regie: JR | Speelduur: 90 minuten | Jaar: 2021

De meeste filmliefhebbers zullen kunstenaar JR kennen van de documentaire Visages, Villages, die hij samen met Franse filmgrootheid Agnès Varda maakte. Nu is er de film Paper & Glue die JR in zijn eentje regisseerde. JR's kunstwerken zijn grote prints van foto's van mensen die hij op muren of straten plakt. Door de kunstwerken weet hij niet alleen het letterlijke straatbeeld te veranderen, maar ook de kijk op de buurten en de mensen die hij portretteert.

JR's aanstekelijke documentaire laat zien waarom kunst belangrijk is. Hij gaat in gesprek met personen waar de samenleving vaak op neerkijkt. Denk aan gevangenen of mensen uit de slechtste buurten van een stad. Het is mooi om te zien hoe zij door de portretten van JR ineens in een ander daglicht komen te staan en via zijn werk soms letterlijk hun eigen verhaal kunnen vertellen, bijvoorbeeld als de gevangenen bij de foto's ook een korte tekst opnemen over wie ze zijn. Ze zijn dan eindelijk van iets anders bekend dan negatieve nieuwsberichten in de krant.

JR is niet de enige die bezig is met het veranderen van de stereotypen en het bouwen van bruggen. Er is ook een grote rol weggelegd voor medekunstenaar Ladj Ly, bekend van de Oscargenomineerde film Les Misérables. Ly komt uit de armste wijk van Parijs en samen met JR laat hij zien wat mensen, ook met minder privileges, toch kunnen bereiken. Het gaat echter niet alleen om woorden en het zijn van een voorbeeld voor jonge mensen, maar ook om het opzetten van kunstscholen waar jongeren niet voor hoeven te betalen.

Al deze (kunst)projecten worden op een natuurlijke manier met elkaar verweven. Het is niet simpelweg een opsomming. JR weet een verhaallijn aan te brengen door bij het ene project terug te grijpen op het andere. Zo vormen de kunstwerken een coherent verhaal. Hierdoor komt JR's boodschap extra goed over. Toch wordt de film nooit moralistisch. JR toont de mogelijkheid tot verbondenheid, maar doet dat vooral door mensen de ogen te openen en anders te laten kijken. Niet door ze de les te lezen en voor te schrijven wat ze moeten denken.

Hoewel Paper & Glue niet zo'n herkenbare stijl heeft als JR's eerdere documentaire met Varda, weet hij wel een gelijksoortige liefde over te brengen op de kijker. Voor een feelgood-documentaire die hoop geeft in de mensheid zit je dus goed. Maar ook voor de prachtige beelden van de imposante kunstwerken is de film zeker de moeite waard.



Paper & Glue is te zien bij HBO Max.