Regie: Alex Kiehl | Speelduur: 91 minuten | Jaar: 2023

Topsprinter Mark Cavendish won maar liefst vierendertig etappes in de grootste wielerwedstrijd ter wereld, en toch is Mark Cavendish: Never Enough bepaald geen optelsom van hoogtepunten. De documentaire doet op ingetogen wijze uit de doeken hoe de Brit na jaren van succes door een diep dal ging, maar uiteindelijk ook weer een wonderbaarlijke herrijzenis beleefde.

Zelfs mensen die niets met wielrennen hebben, kennen meestal nog wel de naam van Eddy Merckx. De Belg is niet alleen onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van de sport, hij tooide ruim veertig jaar na zijn wielerpensioen ook nog altijd met het record van meeste etappeoverwinningen (vierendertig) in de Tour de France.

Mark Cavendish kent de naam Merckx zéker. Toen de 'Manx Missile', genoemd naar het eiland (Isle of Man) waar hij vandaan komt, in 2016 op dertig etappezeges stond, waren gretige journalisten al een tijdje gestopt met fluisteren en noemden ze de magische naam hardop. "Júllie zijn hiermee gekomen", zegt Cavendish niet voor niets in een inbegrepen interviewfragment. Tegelijkertijd besefte de sprinter op den duur zelf ook wel dat hij daadwerkelijk geschiedenis kon schrijven.

Mark Cavendish: Never Enough maakt inzichtelijk waarom de jacht op etappezeges de laatste jaren om zoveel meer ging dan een getal in de geschiedenisboeken. In 2017 werd bij de renner Epstein-Barr vastgesteld, een infectie die voor chronische moeheid zorgt en vaker voorkomt bij topsporters. Een jaar later bleek hij ook met een klinische depressie te zitten. Het duurde tot 2020 voor Patrick Lefevere, de bekende ploegbaas van een Belgisch profteam, toch nog eens alles of niets met Cavendish speelde. Het leidde de zomer daarna tot vier etappezeges en een evenaring van Merckx' record.

Zelfs de makers van deze documentaire konden niet weten dat Cavendish ooit een kans zou krijgen om Merckx niet alleen te evenaren, maar hem zelfs te overtreffen. Het is op het moment van schrijven namelijk nog maar een paar weken geleden dat een schakelfout in volle sprint de Brit van zijn kans op een recordzege afhield. Een dag later viel hij en moest hij - in zijn aangekondigde laatste jaar als profrenner - compleet in shock opgeven.

Als de makers de voorbije Tour nog in de film hadden kunnen verwerken, had dat een uiterst pijnlijke epiloog opgeleverd. Nu is de climax positief, maar dat wil gelukkig niet zeggen dat Cavendish' wonderbaarlijke herrijzenis wordt gepresenteerd als een perfect sportsprookje: de bijdrages van (met name) de renner zelf en zijn partner Peta zijn goudeerlijk, en laten zien hoeveel een gedreven, obsessief karakter en de druk van de buitenwereld van een topsporter en zijn familie kunnen vergen.

Cavendish spaart zichzelf niet: zo verwijt hij zichzelf dat hij na zijn depressiediagnose (2018) wegkwijnde in zelfmedelijden en zijn partner daarbij vaak tekort deed. Het is een verademing om naar een topsporter te kijken die over dieptepunten durft te praten, ook als hij daarmee wellicht van de gebaande paden afwijkt. De renner die tijdens zijn geroemde gloriejaren meermaals de confrontatie aanging met journalisten en andere criticasters, gaat nu de confrontatie aan met zichzelf.

De documentaire is zo gemonteerd dat Cavendish' succesjaren geen deel uitmaken van de opbouw (succes - verval - wederopstanding), maar hooguit passeren als vervlogen herinneringen. Die benadering heeft grote meerwaarde, want het zorgt ervoor dat Mark Cavendish: Never Enough niet als een formulefilm overkomt, en ook niet als een veredelde samenvatting van een bewogen wielercarrière. Voor een documentaire over een topsporter die zoveel successen kende, is het eindresultaat bewonderenswaardig ingetogen.

Na het horrorscenario van de voorbije Tour de France moet de wielerwereld er momenteel vanuit gaan dat Merckx en Cavendish het hoogste podiumtreetje zullen blijven delen. Het afscheid van de inmiddels 38-jarige Brit is aangekondigd, er lijkt geen weg meer terug. Toch kun je daar na het zien van deze veerkrachtige documentaire makkelijk weer aan gaan twijfelen.

Mark Cavendish: Never Enough is te zien bij Netflix.