Cesária Évora
Recensie

Cesária Évora (2022)

Deze documentaire onthult een nieuwe wereld voor zowel fans als nieuwkomers.

in Recensies
Leestijd: 2 min 19 sec
Regie: Ana Sofia Fonseca | Scenario: Ana Sofia Fonseca | Cast: Cesária Évora, José da Silva, e.a. | Speelduur: 94 minuten | Jaar: 2022

De muziekwereld is een keiharde industrie. Er is veel concurrentie en de werkdruk is torenhoog. Diverse muzikanten, onder wie Hardwell, Taylor Swift en Avicii, hebben zich uitgesproken over de immense druk die het opnemen en performen van muziek met zich meebrengt. Dat gegeven alleen al maakt de populariteit en het succes van de Kaapverdische zangeres Cesária zo bijzonder.

Haar doorbraak kwam pas in de jaren negentig, toen ze al in ze vijftig was. Naast haar relatief hoge leeftijd heeft ze ook niet het uiterlijk en de levensstijl van een typische zangeres. In de documentaire vertelt haar manager en persoonlijke vriend José da Silva dat ze dan ook meerdere malen is afgewezen door platenlabels pas nadat ze foto's van Cesária zagen. Haar stem was prachtig, maar ze was niet 'promootbaar' genoeg.

Ondanks dat is Cesária uitgegroeid tot één van de meest unieke zangeressen ter wereld. Cesária's bijzondere verhaal verdient dan ook zeker een spotlicht, en de documentaire Cesária Évora doet haar dan ook eer aan. Met behulp van nieuwe en oude audio-opnames komt Cesária's verhaal fantastisch tot leven. Niet alleen haar zang, maar ook haar krachtige, eigenzinnige karakter komt sterk naar voren. Eén van de hoogtepunten is wanneer José da Silva vertelt over één van haar eerste optredens in Parijs, waar Cesária allerlei absurde eisen stelt aan het optreden, die stuk voor stuk worden ingewilligd.

Dat de film de herinnering aan het Kaapverdische icoon levend wil houden, betekent niet dat hij de minder positieve kanten van Cesária ontwijkt. Op gepaste manier komen haar opvliegende karakter, depressie en koppigheid aan bod. In plaats van dit kort te vermelden, presenteert de documentaire het als een onlosmakelijk onderdeel van Cesária. Dat maakt haar niet alleen menselijker en authentieker, maar werpt ook nieuw licht op wie zij was.

De documentaire focust voor een deel op de Kaapverdische geschiedenis en maakt slim gebruik van archiefbeelden. Het is absoluut geen opvulling, maar biedt relevante context voor hoe Cesária is opgegroeid. Er worden mooie parallellen getrokken tussen de opkomst van Cesária en de dekolonisatie van de voormalig Portugese kolonie. Deze blik op de geschiedenis maakt het verhaal van de zangeres completer en persoonlijker.

Ook voor wie niet bekend is met Cesária Évora is de documentaire toegankelijk. In dat opzicht is dit een vrij laagdrempelige documentaire, maar ook Cesária-fans zullen een fantastische ervaring hebben. Het gebeurt niet vaak dat zo'n eerlijk, en tegelijkertijd respectvol beeld wordt neergezet van een (inter)nationaal icoon. Het is erg bijzonder dat deze documentaire nieuwe inzichten geeft in de Kaapverdische zangeres, maar ook als introductie kan dienen voor mensen die niet bekend zijn met haar muziek.