Regie: Maria Thulin | Speelduur: 86 minuten | Jaar: 2023

Zij die oud genoeg zijn, zullen zich de reclame nog wel kunnen herinneren: een jongen, in een kamer behangen met posters van saxofoniste Candy Dulfer, zet een cassettebandje op van haar muziek. Daardoor hoort hij zijn deurbel niet, en zal nooit weten dat Candy Dulfer daar stond voor hulp bij autopech. Een gruwelijk idee, om als fan zo dichtbij te zijn en je kans te missen. Voor de Nederlander Gert van der Graaf ging dit anders, toen Agnetha van Abba bij hem aanklopte deed hij open! Hij was echter geen fan, maar een obsessieve stalker.

Gert is acht jaar als hij het Songfestival kijkt en daar ABBA haar werelddebuut maakt. Alleen heeft hij weinig oor voor de muziek, en voornamelijk oog voor de blonde zangeres. Hij wordt zo extreem fan dat zelfs Zweden, ABBA's land van herkomst, een intensieve hobby voor hem wordt. Gert zet elke cent opzij om daar ooit naartoe te kunnen gaan, en op den duur doet hij dat. In alle eerlijkheid niet voor de liefde van het land, maar om zijn idool te ontmoeten. Dat lukt hem, maar is voor Agnetha het begin van jarenlange ellende.

Take A Chance opent met een kleine introductie van Gert zelf, weer woonachtig in Nederland en een vijftiger. Hij leest een recent geschreven brief aan Agnetha voor, waarin hij aangeeft dat hij die toch nooit zal versturen en zij hem nooit zal lezen. Maar iemand met geringe informatie over stalkers weet al: Gert is er van overtuigd dat Agnetha deze film over hem zal kijken en zijn woorden zal horen.

Weet je niks over de psyche van stalkers, dan zal dit een leerzame documentaire zijn. Alleen is het wel even door de muziek heen prikken; niet die van ABBA, maar de achtergrondmuziek die speciaal voor de film is gecomponeerd. Want die is emotioneel erg sturend, wat zowel storend als afleidend is. In de intro klinken er liefelijke tonen bij de beelden van Gert die even een werkpauze neemt en staat te genieten in de buitenlucht.

Als enige tijd later het duidelijk wordt dat Gert geen lieverdje is klinken er diepe, dreigende klanken. Zo overbodig, want Take A Chance vertelt zijn verhaal al goed genoeg. Gert is aan het woord, anderen zijn aan het woord over Gert - geen twijfel over mogelijk dat deze man niks anders was (of eigenlijk nog steeds is) dan ongezond geobsedeerd door een beroemde zangeres. Een voormalig lid van een ABBA-fanclub die ooit contact met hem had, zegt bijvoorbeeld dat hij tijdens veelvuldig contact tussen hen bijna alleen maar Agnetha sprak, en niet zozeer over de band.

Gert koopt ook nog eens een huis op nog geen kilometer van haar woning, nadat hij eerst meer dan dertig keer even op en neer is gereden van Nederland naar Zweden. In zijn Volvo, natuurlijk. Alles voor haar, alles vanwege haar. Goed dat Gert zelf zijn zegje kan doen, hij verraadt zichzelf.

Heeft hij echt een liefdesrelatie met haar gehad? Ja, daar lijkt het wel op. Ontzettend kort, maar toch. Voor de wereld een vreemde beslissing van Agnetha, maar uiteindelijk is dat haar zaak. De ellende begint als zij het afkapt, en Gert de betekenis van de woorden 'nee' en 'stop' niet begrijpt. Het zal de kijker opvallen dat Gert vaak dezelfde punten aanhaalt: 'Ze zei dat ze het zo fijn vond dat ik altijd naar haar ben blijven zoeken'. Die herhaling is een weergave van Gerts gedachte, zelfs nu, jaren later.

Ook al is het wellicht niet bijzonder spannend, er komt een sterk moment als de regisseur hardop voorleest uit het vonnis tegen Gert. Aan zijn blik is te zien dat zijn hersens letterlijk niet kunnen bevatten wat ze horen. Opeens komt hij nu wat moeilijker uit zijn woorden. Het wisselt mooi af met interviews met experts op het gebied van stalken.

Een Amerikaanse vakvrouw zegt de meest belangrijke woorden: het is niet de schuld van het slachtoffer, het is nooit de schuld van het slachtoffer. Die ligt altijd bij de stalker. De documentaire brengt de mate van die dreiging niet helemaal goed over. Stel je voor dat er iemand is die, nu, tijdens het lezen van deze recensie jou in de gaten houdt. Dat die persoon er altijd kan zijn, totdat de politie ingrijpt. Dat is niet makkelijk los te schudden. Voor lange tijd denk je bij elke stap: 'Is mijn stalker er misschien en word ik nu bekeken?'

Take A Chance moet het vooral hebben van Gert zelf, die zich onbedoeld helemaal blootgeeft. De specialisten uit diverse velden bieden interessante toevoegingen. Over het algemeen is dit een fascinerende zaak over een man die als fan zo ver over de schreef ging dat het wereldnieuws werd.

Take A Chance is te zien bij Prime Video.