De grootste Vermeer-tentoonstelling ooit is nu te bezoeken in het Rijksmuseum! Maar liefst zevenentwintig van de zevenendertig (bekende) schilderijen van de wereldberoemde zeventiende-eeuwse schilder zijn tijdelijk op één plek te bezichtigen. Althans, als je tickets hebt weten te bemachtigen, want de tentoonstelling zit al tot en met juni volgeboekt. Voor wie teleurgesteld thuis moet blijven is er een schrale troost: een documentaire over het opzetten van de tentoonstelling.
Uiteraard is de documentaire niet bedoeld als vervanging van de exhibitie, maar als aanvulling. Dat maakt de doelgroep vrij beperkt; wie niet geïnteresseerd is in de Nederlandse kunstenaar én de tentoonstelling zal deze film weinig aan vinden. Gelukkig is het enthousiasme van de Vermeerliefhebbers en de organisatoren van de tentoonstelling aanstekelijk.
Dicht bij Vermeer is voornamelijk een informatieve documentaire voor de fans. Het belangrijkste is dat hij duidelijk maakt dat Vermeer echt de beste schilder aller tijden is. De passie waarmee iedereen over Vermeer spreekt, gecombineerd met het uitgebreid etaleren van enkele minder bekende schilderijen, wakkert een goed gevoel voor hype aan.
De documentaire weet enigszins boeiend te blijven door het proces van het bijeenbrengen van de schilderijen als verhaallijn neer te zetten. Uiteraard bereikt het nooit de epische schaal van het bijeenroepen van de Avengers, maar het is duidelijk dat dit een grote en unieke gebeurtenis is.
Sommige scènes laten overleggen zien tussen de organisatoren van de tentoonstelling en de beheerders van andere musea, waar ze het uitlenen van een Vermeer bespreken. Het is een beetje moeilijk te geloven dat de onderhandelingen zo snel gingen. Ze lijken haast in scène te zijn gezet, zo kort duren ze. Er worden drie of vier zinnen uitgewisseld en dat is het. Hoewel het vast accurate samenvattingen van de onderhandelingen zijn, voelen de scènes heel gefabriceerd aan. Ook het vleugje toegevoegde fictie mag niet baten.
Dicht bij Vermeer is precies wat je van een 'grote' Nederlandse documentaire kunt verwachten. Alles zit fatsoenlijk in elkaar en alles wat verteld moet worden, wordt verteld. Dat maakt de film totaal niet uitdagend. Wel toegankelijk, maar met een hoop creatieve beperkingen. Dicht bij Vermeer is zo'n typische documentaire die je op dvd ziet liggen in de souvenirwinkel; degelijk gemaakt en interessant voor de fans, maar niemands favoriet.
