Een film met een luchtig thema kan makkelijk de harten van kijkers veroveren en een groot succes worden, maar zo'n verhaal zal nooit worden gezien als een diepzinnig meesterwerk - en dat hoeft ook niet. Aan de andere kant zijn er verhalen met een behoorlijk zwaar thema die zich daarmee op glad ijs begeven. Wanneer de uitvoering niet goed is eindigt de film namelijk als een misser. The Infernal Machine doet het op een vreemde manier: kiezen voor mysterie als genre terwijl dat eigenlijk niet matcht.
De Britse Bruce Cogburn woont als halve kluizenaar in Californië en heeft na zijn succesvolle debuutroman nooit meer een boek geschreven, vanwege een traumatische ervaring op de universiteit waar hij lesgaf. Uit het niets begint hij brieven te ontvangen van een voor hem onbekende man. In eerste instantie verzoekt hij de man te stoppen, maar al gauw raakt hij geïntrigeerd. Dat blijkt precies de bedoeling en leidt tot een mysterie dat Bruce niet naast zich neer kan leggen.
The Infernal Machine is gebaseerd op een fictief podcastverhaal getiteld The Hilly Earth Society. Er is niet veel over te vinden behalve waar het te beluisteren is en dat degenen die dat gedaan hebben er erg over te spreken zijn. Geen idee dus of het thema dat ik er in zag ook zo bedoeld was. Het verloop van de film en de dialogen over hoe God een klein kind is dat met mensen omgaat alsof ze zijn speelgoed zijn geven in ieder geval sterk die indruk.
Dat thema is de vraag of er zoiets bestaat als een eigen wil. Tenminste, als je gelovig bent, natuurlijk, want een atheïst heeft geen hogere macht die haar of hem stuurt. In dat geval zou je het vraagstuk kunnen doortrekken naar de dagelijkse manipulatie van consumenten door bedrijven, of hoe scholen hun jonge leerlingen bepaalde ideeën aanpraten die misschien onterecht worden gepresenteerd als de norm. Hoe dan ook: een zwaar thema.
Bruce ontdekt dat hij nauwlettend in de gaten wordt gehouden en dat er een spelletje met hem wordt gespeeld waarin hij blijkbaar steeds lijkt te doen wat men had ingeschat. Zelfs wanneer hij tot die conclusie komt kan hij er nog steeds niet aan ontkomen. Dat is ook het moment waarop de film een mysterie wordt. Tot daarvoor was dit een film over een teruggetrokken schrijver die geen zin heeft in een opdringerige fan maar er ondanks dreigementen niet van af lijkt te komen.
Op zich is dat eigenlijk al een intrigerend verhaal, hoe klein het drama ook is. Je vraagt je af waar dit naartoe leidt, maar als de film een thriller blijkt te zijn voelt dat als een milde teleurstelling. Wanneer duidelijk wordt wat er precies aan de hand is, hangt het af van wat voor een soort kijker je bent: stoor jij je wel of niet aan films waarin het hoofdpersonage ontdekt dat hij te maken heeft met een vijand die hem tot in de puntjes kon voorspellen?
De laatste jaren zijn er meerdere films geweest waarin dit voorkwam, bijvoorbeeld Skyfall, waarin het personage van Javier Bardem perfect kon inschatten waar James Bond zich zou bevinden en hoe die zou reageren op een voorval en waartoe dat zou leiden en ga zo maar door. Of je vindt het heerlijk om zo'n geniale antagonist te zien óf je vindt het een vergezocht dat alles waar je zojuist naar hebt gekeken een geheel uitgestippeld en uitgevoerd plan bleek te zijn. Want in het echte leven kunnen mensen tot op zekere hoogte voorspelbaar zijn, maar niet honderd procent.
Hoe dat verder verloopt met Bruce laat ik aan de film. Het is in ieder geval een strakke productie met weer een overtuigende rol voor Guy Pearce. Alle technische aspecten zijn zo natuurlijk uitgevoerd dat je ze gewoon niet opmerkt: geen hippe shots die zo afleidend zijn dat je je ervan bewust wordt naar een film te kijken. Maar het oogt evenmin amateuristisch: alles is zo organisch en passend dat het je het plot intrekt.
De weg naar het einde is sterk en vermakelijk, maar dat einde blijkt een 'love it or hate it'-afsluiter. Dat neemt niet weg dat The Infernal Machine tot daarvoor een goed gemaakte en onderhoudende film was, maar wanneer de conclusie niet in de smaak valt laat dat toch een bittere nasmaak achter.
The Infernal Machine is te zien bij SkyShowtime.