Regie: Blair Foster| Scenario: Claire Gordon | Speelduur: 90 minuten | Jaar: 2022

Is er een sluitende definitie van wat een documentaire precies moet zijn? Waarschijnklijk zou je er als kijker iets van moet leren of in ieder geval zou een bepaald feit in een nieuw daglicht moeten worden geplaatst waardoor je een andere kijk op dingen krijgt. Maar wanneer de makers volstaan met alleen maar een opsomming van wat feiten, dan heb je waarschijnlijk ook wel een documentaire. De vraag is dan alleen wat je daar als kijker aan hebt.

Take Your Pills: Xanax is daar een perfect voorbeeld van. Wie ook maar een beetje kennis heeft over antidepressiva en alles wat daarbij komt kijken zal na afloop tot de conclusie komen dat hij de meeste dingen reeds wist en in anderhalf uur weinig of niets heeft bijgeleerd. Een documentaire die gedraaid is op een veel te klassieke structuur (een paar talking heads en wat journaalbeelden) die de overbekende gevaren blootlegt van antidepressiva en Xanax in het bijzonder.

Het zijn cijfers waar iedereen inmiddels aan gewend is, maar het blijft noemenswaardig dat een op de acht Amerikanen op een of andere manier verslaafd is aan Xanax. Deze pil is voor velen iets geworden wat je steeds op zak hebt, zoals een sigaret. Krijg je plotseling een angstaanval (of iets wat daarop lijkt) dan slik je je pilletje en de chemicaliën doen de rest.

Het principe is simpel. Antidepressiva zijn, onder welke naam je ze ook koopt, benzodiazepinen die de communicatie van de ene hersencel naar de andere verminderen, waarmee je angst en emoties onderdrukt en aldus gekalmeerd wordt. Dit chemische goedje werd destijds onthaald als een wondermiddel dat veel veiliger leek dan de barbituraten in bijvoorbeeld in valium die na langdurig gebruik konden leiden tot de dood.

Alleen maar goed nieuws zou je zeggen, maar helaas kwam er een wildgroei van misbruik. De wonderpil werd zonder al te veel nadenken aan iedereen voorgeschreven. Zo getuigt een van de geïnterviewden in Take Your Pills: Xanax dat hij het goedje van zijn dokter kreeg om zo zijn vliegangst te overwinnen. Het resultaat is dan ook een generatie die hopeloos verslaafd is aan Xanax, met alle tragische gevolgen van dien.

Net zoals bij iedere verslaving is het moeilijkste om er vanaf te komen en het is geen geheim dat wie dat doet zonder doktersbegeleiding vaak in een zwart gat terechtkomt met soms suïcidale gevolgen. Het zijn verhalen die je niet meer verbazen, maar die je nog altijd niet in de koude kleren gaan zitten. De vraag is alleen of dergelijke verhalen voor een goede documentaire zorgen. Het antwoord daarop is nee.

We krijgen de evolutie van de Xanax-pil te zien via oude nieuwsberichten, die afgewisseld worden met vaak komische fragmenten uit televisieseries die laten zien hoe goed deze pil is geïnfiltreerd in het dagelijkse (Amerikaanse) leven. Vervolgens probeert men te achterhalen hoe het zo ver heeft kunnen komen. Een reden denkt men te kunnen vinden bij de massapsychose na de aanslagen van 11 september 2001 en het feit dat we door het gebruik van onze smartphone steeds geconfronteerd worden met apocalyptische nieuwsberichten. Een mens zou voor minder een pilletje slikken...

Take Your Pills: Xanax biedt een collage van interviews met jan en alleman. Psychiaters en psychologen die aan de klaagmuur staan omdat ze dit fiasco al jaren zagen aankomen, verslaafden die getuigen dat ze er nooit hadden moeten beginnen en patiënten die het goedje ophemelen. Voor elk wat wils dus. Helaas stelt deze documentaire niet meer voor dan de bijsluiter die bij medicijnen zit die je nooit leest. Slecht wordt Take Your Pills: Xanax nooit, alleen zat er in dit onderwerp een hoop meer dan dit veel te oppervlakkige relaas.

Take Your Pills: Xanax is te zien bij Netflix.