Regie: Reginald Hudlin| Scenario: Jesse James Miller | Cast: Sidney Poitier, Denzel Washington, Ophrah Winfrey, Spike Lee, Halle Berry, Barbra Streisand, Morgan Freeman, e.a. | Speelduur: 111 minuten | Jaar: 2022

Zijn naam klinkt vandaag de dag niet meer zo vaak, maar de documentaire Sidney laat wederom zien waarom Sidney Poitier Hollywood op zijn grondvesten heeft doen schudden. Voor veel mensen was hij dé eerste zwarte ster op het grote scherm en daarmee speelde hij een grote rol in de emancipatie van de zwarte bevolking in de naoorlogse, racistische Verenigde Staten. Deze documentaire legt retrospectief het leven van de iconische acteur vast, met zeldzame interviews met de acteur zelf vlak voor zijn overlijden in 2022.

Het verhaal begint klein, net zoals het leven van Poitier. Hij groeide op in een klein dorp op de Bahama's, voordat hij in 1938 naar Nassau vertrok en in 1942 naar Miami. Direct kwam hij in aanraking met de Ku Klux Klan en het hardnekkige racisme van de politie, kenmerkend voor het conservatieve Amerika van de jaren veertig. Zijn entree in het land had bijna niet meer demotiverend kunnen zijn en toch liet de jonge man zich er niet door stoppen om de American Dream na te jagen.

Op de archiefbeelden ziet de acteur er vastberaden en jong uit, terwijl hij als 'talking head' bejaard en vastberaden overkomt. Terwijl hij de kijker meeneemt in zijn eigen leven en intrigerende verhalen deelt, is het vrijwel onmogelijk om niet te zwichten voor zijn charisma. Zijn bikkelharde principes en gedrevenheid lijken met de jaren weinig verzwakt te zijn, wat het een genot maakt om hem te horen vertellen over zijn rollen in spraakmakende films als Lillies of the Field, A Raisin in the Sun en In the Heat of the Night.

Hij was misschien niet de beste of de knapste zwarte acteur, maar wat blijkt uit de documentaire is dat hij voornamelijk als de eerste zwarte filmster werd beschouwd. Miljoenen kijkers wist hij te overtuigen dat de zwarte bevolking ook een respectabele plek op het witte doek verdiende in meer dan een komische bijrol. Zo was hij in de Verenigde Staten de eerste zwarte acteur in een hoofdrol (in The Defiant Ones) en wist hij keer op keer de vinger op de zere plek te leggen met voor die tijd subversieve rollen.

Vele extra 'talking heads', waaronder Spike Lee, Denzel Washington, Morgan Freeman en producent Ophrah Winfrey, betuigen hun dank aan de grote acteur, in wiens voetsporen zij allen zijn getreden om de witte mediawereld te betreden. Ze leveren commentaar op wat Sidney betekende; niet alleen voor henzelf, maar ook de Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging. Vanuit die beweging kreeg hij forse kritiek voor het spelen van moderne 'Oom Toms'. Speelde hij integere en goedige rollen of herhaalde hij enkel het stereotype van de nobele zwarte man?

De documentaire kiest zonder tegenspraak de kant van de overleden acteur en schrikt er niet voor terug soms overdadig complimenteus te zijn over zijn leven en loopbaan. Zo komt de principiële familieman er maar makkelijk vanaf als zijn affaire met Diahann Carroll wordt behandeld. De documentaire is vooral een onbeschroomde ode aan een filmlegende, die hemzelf erover laat vertellen hoe een mens via film zijn erfenis kan achterlaten. Via vele perspectieven onthult de documentaire dat Poitier veel meer was dan enkel de eerste zwarte filmster, de eerste zwarte acteur die een Oscar won, en ga zo maar door.

Ophrah Winfrey haalt een citaat aan uit Guess Who's Coming To Dinner dat volgens haar de integriteit van de acteur weet te vatten in één ijzersterke scène. Tijdens een gesprek met zijn vader zegt Poitiers personage: "Dad, you're my father, I'm your son, I love you... but you think of yourself as a colored man. I think of myself as a man."

Sidney is te zien bij Apple TV+.