Regie: Matías Gueilburt | Speelduur: 109 minuten | Jaar: 2022

In 2003 gaat Fernando Araujo de kunstwereld in. In die periode besluit hij dat iets te willen doen om de dood te overstijgen. Volgens Fernando kan dat op twee manieren: door kinderen te krijgen of door kunst te maken. Hij wil iets doen wat nog nooit iemand heeft gedaan en kiest voor een artistieke overval. Het gevoel bekruipt je dat dit een eenzijdige vertelling wordt die bolstaat van de verheerlijking, maar naarmate de niet al te verrassende climax nadert, komt er een iets fijnere balans in deze goed gemaakte documentaire.

Iedereen heeft er minimaal één keer over nagedacht: het overvallen van een bank. Voordat iemand overgaat tot actie, spelen meerdere factoren een rol, waaronder iemands persoonlijke financiële situatie. De keuze tussen snel geld stelen of het zelf verdienen na een bepaald aantal jaren is dan een lastige. Maar de meeste mensen zullen er alleen over nadenken.

De andere leden van het team dat Fernando om zich heen verzamelt, zijn, net als hij, tevreden met hun leven op dat moment. Een man die El Ingeniero (De Ingenieur) wordt genoemd, heeft een garage waarin hij jetski's repareert. Een Uruguayaan met de bijnaam El Actor (De Acteur) is naar Argentinië gevlucht en zit bij een bende die rijke mensen berooft. Later voegen zich daar nog El Doc, El Nene en Beto aan toe.

Samen bedenken ze een uniek plan voor een bankoverval. Ze misleiden iedereen door een overval in de bankhal in scène te zetten en tegelijkertijd via een ondergrondse tunnel bij de kluisjes van de bank te komen. Dit is ook meteen hun vluchtroute. Het plan is bijna perfect, maar helaas voor de daders eindigt hun overval in mineur, al ligt dat er maar net aan hoe je het einde interpreteert.

De hele opbouw naar de overval wordt in de documentaire verteld in een originele mix van stijlen. Het is alleen al interessant om door middel van interviews het verslag uit eerste hand te krijgen. Hoe waarheidsgetrouw de overvallers over hun beweegredenen zijn, is twijfelachtig. Vergeleken met sommige andere truecrime-documentaires lijken het in ieder geval de aardigste criminelen te zijn die je maar kan tegenkomen, die met plastic geweren erin slaagden een bank te beroven.

Bepaalde gebeurtenissen worden opnieuw in scène gezet, anderhalf decennium na de echte overval. Voor andere fases van de roof worden meer artistieke vormen gebruikt, die erg leuk zijn om naar te kijken. Met name de miniatuurversie van de vluchtroute en de bank, waarin je precies kan zien wat er gebeurt door middel van een dwarsdoorsnede, is heel creatief en prachtig om te zien.

Wat in het begin lijkt op een vertelling die de daders in een iets te positief daglicht zet, wordt later enigszins gecompenseerd door de getuigenissen van een bankmedewerker, een beveiliger en een klant. Tevens vertelt een officier van justitie vertelt hoe gedetailleerd en grondig de veiligheidsdiensten te werk zijn gegaan.

Desondanks wordt dit verhaal toch vooral verteld door de trotse bedenker en daders, met wie je haast meeleeft wanneer duidelijk wordt op welke manier de politie achter hun identiteit komt. Het geheel heeft dan ook meer weg van een spannende film die de daders een podium geeft en vooral hun kant van het verhaal vertelt dan een gebalanceerde documentaire. Ietwat spijtig, want bij een dergelijk onderwerp was het prettig en wel zo eerlijk geweest om ook goed de impact van de misdaad te laten zien.

Los Ladrones: La Verdadera Historia del Robo del Siglo is te zien bij Netflix.