Regie: Richard Linklater | Scenario: Richard Linklater | Cast: Jack Black (volwassen Stan), Zachary Levi (Kranz), Glen Powell (Bostick), Josh Wiggins (Steve), Lee Eddy (moeder), e.a. | Speelduur: 97 minuten | Jaar: 2022

Richard Linklater was een jaar of negen toen de eerste mens voet op de maan zette. Het historische moment in 1969 heeft een onuitwisbare indruk op de filmmaker achtergelaten. Zijn vierde animatiefilm, die voluit Apollo 10 1/2: A Space Age Childhood heet, baseerde hij losjes op zijn eigen jeugd in Houston. Het heeft geleid tot een imponerende maar ook wat rammelende animatiefilm over een jongen met een levendige fantasie die zich vooral veel feitjes herinnert.

Linklater gebruikte een techniek verwant aan Rotoscope, waarbij gefilmd beeldmateriaal werd overgetekend. Het is een werkwijze die hij ook al hanteerde bij zijn vorige animatieproject, A Scanner Darkly. De visuele stijl die dit oplevert is wel even wennen en blijft dat ook na anderhalf uur. Dit komt met name doordat de bewegingen hyperrealistisch zijn, maar de beelden gestileerd. Het levert vooral bevreemdende taferelen op als er een homevideo door de personages wordt bekeken, we journaalbeelden of zelfs overgetrokken speelfilms zien.

Het is melancholie troef in de al dan niet waargebeurde jeugd van Linklater, hier gefictionaliseerd tot de jonge Stan. De jongen komt uit een groot gezin dat woont in een buitenwijk van het Texaanse Houston. Terwijl verderop de voorbereidingen voor de eerste maanlanding worden getroffen blijkt Stan een dagdromer. Zo beeldt hij zich in dat hij door twee mannen van NASA wordt gerekruteerd voor de maanvlucht. De raket die is ontworpen voor de missie is te klein voor een volwassen bemanning, dus moet Stan in zijn eentje dan maar de klus klaren.

Stan is dan ook geobsedeerd door de maanmissie, maar zijn betrokkenheid moet natuurlijk strikt geheim blijven. De voice-over van Jack Black als de volwassen Stan vuurt een gigantische hoeveelheid wetenswaardigheidjes en historische herinneringen op de kijker af. Er komt nauwelijks een end aan de stortvloed van televisieprogramma's, liedjes, bordspellen en films uit de jaren zestig die Stan zich voor de geest weet te halen. Leuk voor wie in deze periode is opgegroeid, maar ietwat vermoeiend in een vrij pover narratief waarin weinig gebeurt.

Tegen al deze jeugdepisodes zet Linklater de daadwerkelijke maanlanding af, die er een stuk concreter aan toegaat. Deze mix van werkelijkheid en een fantasie om te ontsnappen uit een saai leven pakt verrassend uit. Dat geldt ook voor het perspectief van een jongen die haast met zijn neus op de maanlanding zit, maar deze net zoals iedereen vooral via de media volgt. Wanneer Neil Armstrong dan eindelijk voet op de maan zet, pakt het voor Stan toch wat anders uit.

Linklater heeft jarenlang met het idee van deze film rondgelopen en was eigenlijk van plan er een speelfilm van te maken. Waarom hij uiteindelijk heeft gekozen voor animatie blijft onduidelijk. Met een legio groene schermen hoefde hij weliswaar geen sets te laten bouwen, maar door de realistisch ogende animaties valt de functie van animatiefilm toch wat weg. Het knappe is wel dat Linklater het gevoel van nostalgie weet over te brengen, zelfs als je te jong bent om het allemaal te hebben mee gemaakt. Het eindresultaat is wat de Amerikanen een 'mixed bag' zouden noemen.

Apollo 10 1/2: A Space Age Childhood is te zien bij Netflix.