We hebben behoorlijk lang op The Green Knight moeten wachten. De film van David Lowery stond gepland voor een première in maart 2020 tijdens het South by Southwest-festival. Maar voor Lowery was het uitbreken van het coronavirus een geluk en een ongeluk. De release van de film werd namelijk uitgesteld, waarop hij nog eens zes maanden de tijd nam om de film helemaal opnieuw in elkaar te zetten. Met goed resultaat.
Het is kerst als Gawain een feestmaal in Camelot bijwoont. Koning Arthur vraagt zijn neefje, want dat is Gawain, hem zijn verhaal te vertellen. Elke goede ridder heeft er immers een, een verhaal vol avontuur, maar Gawain nog niet. Met nadruk op 'nog', want The Green Knight is precies dat avontuur. Omdat de koning zin heeft in een opwindend verhaal, vraagt hij de aanwezigen hem er een te vertellen. Maar de koning krijgt misschien wel meer dan waar hij om gevraagd had.
Want precies op dat moment slaan de deuren van de feestzaal open en komt een groene ridder te paard de zaal binnengereden. Hij daagt de aanwezigen uit een spel met hem te spelen. Een van hen mag proberen hem met zijn zwaard te slaan. Slaagt hij daarin, dan krijgt diegene de magische groene bijl van de groene ridder. Maar er is één voorwaarde: precies een jaar later mag de groene ridder precies hetzelfde doen bij zijn tegenstander. Gawain, misschien wel aangespoord doordat hij geen verhaal voor Arthur had, besluit het op zich te nemen en hakt het hoofd van de ridder af. Het gekke spel kan daarmee beginnen, want het hoofdloze lichaam pakt het hoofd op en rijdt lachend weg.
Het levert Gawain in elk geval op waar hij naar streefde: roem. Lowery schetst met een bijzonder goed oog voor de wrangheid hiervan hoe Gawain geroemd is om zijn moed en hoe het verhaal overal verteld is. Maar de echte moed is natuurlijk het onder ogen komen van het noodlot. En dat besluit hij uiteindelijk ook daadwerkelijk te doen. Het is een reis die een jaar later begint en geen gemakkelijke is. Hoewel je zou verwachten dat regisseur Lowery veel aandacht zou hebben voor de grote worsteling die Gawain duidelijk doormaakt (hoe fijn is het leven met het naderend noodlot en de kennis op welke dag je doodgaat?), valt dat eigenlijk wel tegen. Veel wordt impliciet gelaten.
Lowery heeft veel meer aandacht voor de inspiratiebron van zijn film, namelijk het klassieke Middeleeuwse verhaal Heer Gawain en de Groene Ridder. De structuur van die ridderroman wordt mooi overgenomen en delen ervan komen bijna een op een terug in de film. Bovendien omarmt Lowery het materiaal, om zo hier en daar ook eigen elementen toe te voegen. Van gigantische reuzen en een pratende vos, tot overvallers langs de weg, een hoofdloze vrouw en een stel swingende kasteeleigenaren; alles passeert de revue.
Los daarvan ziet de film er ook prachtig uit. Waar nodig is deze heel intiem opgenomen, maar er zijn ook momenten waarop de uitgestrektheid van het land duidelijk wordt gemaakt. En dan zijn er de vele vrij donkere momenten die ogenschijnlijk in natuurlijk licht zijn opgenomen. Deze maken het een prachtige film om te zien. Daarnaast weet Lowery precies de vinger op de zere plek te leggen. Waarom streeft Gawain eigenlijk die grootsheid na? Wat heeft hij te winnen met het laten afhakken van zijn hoofd in een vrij gestoord spelletje bedacht door een bovennatuurlijke ridder?
The Green Knight komt stiekem een beetje over als een film waarvan A24 niet helemaal wist hoe deze het best in de markt kon worden gezet. Kijk je naar de trailers, dan lijkt het met de aanzwellende muziek een behoorlijk spannend geheel dat naar een enorm opwindende conclusie opbouwt. Maar eigenlijk is het helemaal niet zo'n spannende film en eerder een vrij ingetogen geheel. Verwacht je een opwindende ridderfilm, ga er dan maar vanuit dat dit niet je film is. Maar ga je kijken met de verwachting een bijzondere deconstructie van de ridderroman te zien die zich ook nog eens bedient van de nodige subtiele humor, dan zit je goed.
