Wat hebben Malcolm X, Sam Cooke, Jim Brown en Muhammad Ali gemeen? Alle vier zijn bekende jonge zwarte Amerikaanse mannen die begin jaren zestig symbool stonden voor een nieuwe generatie en een nieuw geluid. Schrijver Kemp Powers (ook bekend van de nieuwe Pixarfilm Soul) bedacht een toneelstuk over een ontmoeting tussen het viertal op 25 februari 1964. Hij treft overtuigend de geest van de tijd en de personen. De discussies die ze voeren zijn scherp en boeiend, de emoties die ze voelen soms pijnlijk en hun verhaal is hoopgevend. Het einde is zelfs bitterzoet als je beseft wat ze in het echte leven nog te wachten stond.
1964 was een sleuteljaar in al hun levens. Cassius Clay wordt voor het eerst wereldkampioen boksen in de zwaargewichtklasse en bekeert zich tot de islam, waarna hij als Muhammad Ali door het leven zal gaan. Malcolm X, vriend van Ali, speelde daar een belangrijke rol in. Terwijl Ali op het punt staat om het beroemdste lid van de Nation of Islam te worden, besluit Malcolm X diezelfde Afro-Amerikaanse politiek-religieuze beweging (die hij groot hielp worden) te verlaten.
Jim Brown is een van de grootste American Football-sterren en heeft nieuwe records gevestigd. Hij staat op het punt zijn sterrenstatus aan te wenden voor een carrière als filmacteur. In Nederland is hij waarschijnlijk de minst bekende van het viertal, maar in 2002 werd hij nog tot de beste Football-speler aller tijden uitgeroepen door The Sporting News. De vierde man in het verhaal is Sam Cooke, de soulzanger die in 1964 op het hoogtepunt van zijn carrière stond en besloot om zijn roem en succes in te zetten voor sociaal geëngageerde, politiek bewuste muziek. Zijn 'A Change Is Gonna Come' groeide uit tot een hymne van de zwarte burgerrechtenbeweging in de jaren zestig.
In het begin van One Night in Miami ondervinden alle vier tegenslag. Jim Brown bezoekt een oude mentor, wiens American Football-record hij heeft gebroken. Die vertelt hem op de veranda hoe trots hij op hem is en dat Jim altijd op hem kan rekenen, maar als Jim aanbiedt om te helpen met het verplaatsen van meubels wordt hem verteld: "Je weet toch dat we geen nikkers in ons huis toelaten?" Sam Cooke heeft het geschopt tot een optreden in het beroemde Copacabana, maar ondanks dat hij voor het oudere, rijke blanke publiek ouderwetse en geaccepteerde liedjes zingt (i.p.v. zijn moderne soulmuziek), slaat hij niet aan. Muhammad Ali, nu nog Cassius Clay, verliest bijna een wedstrijd uit arrogantie (hij wint op punten, maar gaat bijna knock-out), omdat hij denkt dat zijn blanke tegenstander hem niks kan doen. Malcolm X mag al enkele maanden niet publiekelijk spreken van zijn eigen baas en mentor binnen de Nation of Islam, door zijn controversiële reactie op de moord op president Kennedy.
Ondanks dat ze dachten op de top van hun kunnen te zijn, lopen ze alle vier tegen de blanke gevestigde orde aan en het racisme dat daarmee gepaard gaat. Dan komen ze op die bewuste nacht in Miami bij elkaar, nadat Cassius Clay een nieuw hoogtepunt heeft bereikt en wereldkampioen is geworden. Nieuwe kansen voor iedereen denken ze, terwijl ze Clays overwinning vieren op Malcolms hotelkamer en in de omgeving. Gezamenlijk, maar ook in duo's discussiëren ze over wat het voor hen betekent om zwart te zijn, om zwart en succesvol te zijn en wat de grenzen van dat succes zijn. Alle vier staan op een keerpunt in het leven en in de geschiedenis. Door het delen van hun emoties, hun dromen en hun ambities, hun onderlinge respect en ruzies, worden ze naast historische figuren ook weer mensen van vlees en bloed. Jongemannen die hoop en pessimisme voor de toekomst balanceren, terwijl ze allemaal een stap voorwaarts proberen te zetten in een wereld die hen puur vanwege hun huidskleur tegenwerkt.
One Night in Miami staat stil bij een moment in het leven van het viertal, dat overwegend hoopgevend was. Dit maakt het einde des te hartverscheurender, zeker als je de geschiedenis kent: wanneer Sam Cooke voor het eerst voor een publiek 'A Change Is Gonna Come' zingt, betekent dat voor hem een professionele en artistieke mijlpaal. Maar voor het einde van 1964 zal hij neergeschoten worden. Een jaar later zal Malcolm X ook vermoord worden (een dood die in Spike Lees film Malcolm X ook al memorabel aan hetzelfde liedje van Cooke werd verbonden). Jim Brown en Muhammad Ali zouden nog wel grotere successen meemaken. Zo zijn hoop op de toekomst en pijn van het verleden in balans in deze terugblik op die ene (fictieve) nacht in Miami.
One Night in Miami is vanaf vrijdag te zien bij Amazon Prime Video.