Regie: Eché Janga | Scenario: Wouter Laumans, Oscar van Woensel | Cast: Tibor Lukács (Gerben Kooijstra), Bart Slegers (Toontje van Wanrooij), Stefanie van Leersum (Marieke), Mike Weerts (Joery), Patrick Stoof (Frankske), Steef Cuijpers (Karel), Daniel van Wijk (Jelmer), Marieke Groenendijk (Daimy), e.a. | Speelduur: 90 minuten | Jaar: 2020

Ieder jaar vertoont de NPO zes nieuwe televisiefilms van eigen bodem, gevuld met actuele thema's en gemaakt door aanstormend talent. Deze Telefilms oogsten geregeld veel lof, zoals in het verleden Matterhorn en Aanmodderfakker. Zou er dit jaar ook weer zo'n klapper bij zitten? Het thema in 2020 is in elk geval lekker gekozen: misdaad.

"Vlees, bloed, huid, bot", zingen de kerkgangers van Rielbut, een fictief Brabants dorpje. Hier begint carnaval niet op de elfde van de elfde, maar het zeer heidens getinte carnagé - da's overigens Frans voor bloedbad - op de dertiende van de dertiende. Dit is niet zomaar een dorp. Dit is Brabant op zijn duisterst, de zwarte onderbuik van de gezelligste provincie, een beetje op zijn Twin Peaks. En Gerben Kooijstra mag zich er voorlopig even de burgemeester noemen, nu de vorige door een 'auto-ongeluk' om het leven is gekomen.

Het begint meteen lekker, als de zoon van campingeigenaar Frankske per ongeluk door plaatselijke gangster Joery om zeep wordt geholpen. Die had alleen een paar gaten in zijn stacaravan moeten schieten. Een bange campingeigenaar verkoopt immers voor minder centen. Maar door deze fout is burgemeester Jelmers aandacht getrokken, en nu kan Joery's pa - de lokale peetvader Toontje - het land niet gebruiken om vrede te stichten met een motorclub. En dan begint er ook nog een romance tussen de zoon van de burgervader en de kleindochter van Toon.

Even voor de duidelijkheid: de titel Hallali is geen samenvoeging van dat wat is toegestaan voor moslims en de naam Ali. 'Hallali!', is een kreet uit de hertenjacht, en daarom erg toepasselijk in een film waarin de top van het criminele circuit iedereen jachttrofeeën cadeau doet. Een mooi symbolisch gebaar, van de man die gaat over leven of dood. En Bart Slegers is met zijn diepe bromstem en Brabantse tongval een heerlijke dreiging die zijn vingers overal in de pap heeft. Als een van de acteurs de film maakt, dan is hij het wel.

Maar er is hier meer onder de zon. Regisseur Janga laat zien hoe je met een handjevol acteurs en vooral een verzameling sterke stilistische keuzes een merkwaardig Brabants dorp een ziel geeft. Rielbut leeft, in al zijn bizarre facetten. En dat dit slaagt moet gevierd worden, want dit is een staaltje filmmakerij dat veel vaker hoort te gebeuren in Nederland. Het is verhuld in een deken van absurdisme, wat vast niet iedereen kan bekoren, maar het is zeker met veel vakmanschap gedaan.

Het stijltje is vooral effectief aan het begin van de film, wanneer de nieuwe burgemeester in het diepe wordt gegooid: alles oogt vreemd. En die vervreemding werkt heerlijk op de lachspieren. Wanneer de gewenning indaalt, neemt het plot het over en verliest Hallali wat van zijn sjeu, om tegen het einde weer wat meer los te gaan. Dit is het soort werk waardoor het fijn is dat er jaarlijks zes Telefilms uitkomen. Het laat zich voeden en inspireren door geestverwanten, zwelgt erin, en komt met zijn eigen draai eraan. Welkom in Brabant. Hier ga je nooit meer weg.



Hallali is te zien op woensdag 29 januari om 21.20 uur op NPO 3. Daarna via NPO Start.